Bewuste weekdieren

De strijd voor dierenrechten van vooraanstaande ethici zoals Tom Regan concentreert zich op wat Regan 'subjects-of-a-life' noemt. Dit zijn wezens met gevoelens, verlangens en doelstellingen met tenminste een basaal bewustzijn van zichzelf en van de eigen preferenties in het leven. Subjects-of-a-life zijn in elk geval alle zoogdieren van een jaar en ouder, maar Regan benadrukt o.a. in The Case for Animal Rights dat ook alle andere dieren waarvan het in elk geval denkbaar is dat ze een subjectieve beleving kennen 'het voordeel van de twijfel' dienen te krijgen. Om die reden is hij voor een afschaffing van de veeteelt in al zijn varianten, inclusief van pluimveeteelt, en van de visserij. Mensen hebben geen dierlijke eiwitbronnen nodig en daarom is het onverantwoord om gewervelde dieren zo maar op te offeren aan onze smaakpapillen, terwijl we niet zeker weten of ze gevoelens hebben of niet. In veel gevallen is er bijvoorbeeld bewijsmateriaal dat wijst op tenminste elementaire vormen van bewustzijn bij de dieren in kwestie.

Iets dergelijks geldt ook voor bepaalde ongewervelden, zoals inktvissoorten (cephalopoda oftewel koppotigen). Hoewel ze een ander soort zenuwstelsel hebben dan gewervelden, blijken inktvissen in staat om te leren en complexe jachttechnieken toe te passen. Hoewel het idee nog controversieel is, zijn er wetenschappers die durven te spreken van inktvis-cognitie. Bij onderzoekingen in Napels bleek dat octopussen in staat zijn om een groot aantal visuele patronen te leren. Bij veldstudies bleek dat octopussen hun jachttechnieken op een flexibele, intelligente manier aanpasten aan de situatie. Jennifer Mather ontdekte dat ze in staat zijn om voorwerpen te gebruiken voor hun doeleinden, zoals stenen en zand, en bovendien op allerlei manieren water kunnen manipuleren, bijvoorbeeld door er mee te spuiten naar lastige mee-eters. Mather toonde ook nog aan dat octopussen spel kunnen vertonen, een kenmerk dat algemeen als een teken van intelligentie geldt.

Dus maar geen calamares of andere inktvisgerechten meer voortaan!

Titus Rivas

Zie ook:
- The Case for Animal Rights