Er zijn in Nederland veel barrières voor vissen: zij komen een polder niet in of onbeschadigd uit. Ook dat helpt niet om de paling te redden.
Onze watersystemen zijn enorm versnipperd:
• Tienduizenden stuwen
• > 4.500 gemalen
• 6 waterkrachtcentrales
• Duizenden sluizen, dammen, waterinlaatwerken, duikers etc.
Daar bovenop geldt:
• Veel waterinlaten worden weinig gebruikt
• Veel waterinlaten zijn voor vissen slecht toegankelijk
• Veel waterinlaten liggen voor de vissen verkeerd (ze zouden in of pal naast de gemalen moeten liggen)
Het is niet zo moeilijk om een gemaal visvriendelijk te maken. Een manier is om in het gebied waarnaar gespuid wordt een reservoir te creëren met een open verbinding naar het buitenwater, waarbij de vissen vrij kunnen inzwemmen bij het spuien. Na het spuien wordt het reservoir gesloten en wordt er een doorgang in of om het gemaal geopend naar binnen. Dat extra water later weer spuien zou een vissenleven waard moeten zijn en een oplossing waarbij wind- en zonne-energie zou worden ingezet is natuurlijk helemaal goed.
In 1996 is in de Benelux Beschikking Vrije Vismigratie afgesproken dat alle vismigratieknelpunten in de gehele Benelux per 1-1-2010 opgelost moeten zijn. Nederland heeft hier echter nog niets meegedaan.
Het inrichten van de watersystemen voor vismigratie zou gezien kunnen worden als een onderdeel van een ecologische hoofdstructuur. Werken daaraan zou werkgelegenheid kunnen opleveren en een grote stap vooruit zijn voor de biodiversiteit en het dierenwelzijn in het water. Uiteraard zou een inrichting van de Nederlandse waterwegen gericht op vrije migratie van dieren en plantenleven de meest duurzame, dier- en milieuvriendelijke aanpak zijn.
In Haren, bij het Friese Veen staat het eerste exemplaar van een visvriendelijk gemaal. Adviesbureau Tauw gaat het ontwerp verzorgen van twee visvriendelijke gemalen volgens het FishTrack principe. FishTrack is een door Tauw bedacht systeem dat vissen ongedeerd door gemalen loodst. Het Friese gemaal Offerhaus en Henswoude zijn de eerste gemalen waarin het visvriendelijk principe FishTrack wordt toegepast.
Meer lezen? Kijk op www.vismigratie.nl.