Jean-Pierre Geelen kan beter schrijven dan ik. Misschien omdat hij ongeveer even oud is als ik vallen hem op televisie dezelfde zaken op als mij. Ik mag hem graag lezen. In de Volkskrant van 20 maart schrijft hij over de documentaires die recent zijn uitgezonden waarin vissers de hoofdrol spelen.
Met name de kritiekloze registratie van de beweringen van de vissers was mij opgevallen en Geelen voert als verklaring aan dat het Productschap Vis de makers financieel heeft gesteund. Dat verklaart veel, want het imago van de Hollandse visser was tanende.
Een citaat uit de column van Geelen onder de titel “Vissen”:
Het wonder van Urk. Ooit was dat de raadselachtige wijze waarop de visafslag van de gemeente opleefde nadat het IJsselmeer werd afgesloten. 'Helaas lijkt het erop dat er weer een wonder moet gebeuren', meldde gisteravond de meegaande voice-over van de NCRV-serie De Urker vissers. De visindustrie heeft het immers moeilijk, zo werd uitgelegd: dat komt door die ellendige visquota en vervelende heffingen waardoor de industrie is gehalveerd.
Het wonder van Urk heeft zich op tv al herhaald: er waren maandag meer dan een miljoen kijkers voor de dagelijkse, tiendelige reality soap over de vissersfamilie Kramer.
Raadselachtig. Want er gebeurt hoegenaamd niets in de serie, die draait om de broers Jacob en Klaas Kramer. Ja, een net van hun kotter was achter een oud wrak blijven haken. 'Om het hoofd boven water te houden' moest het hele weekend worden doorgezwoegd. Maar niet op de dag des Heren.
….
Spannender wordt het niet, of het moet de onheilspellend zorgelijke blik van de stuurlui zijn wanneer de netten weer niet vol genoeg zitten.
En dan toch zoveel kijkers vangen. Knap.
Televisie heeft de visser ontdekt. Nog maar enkele weken geleden zond omroep MAX ook al een serie uit: Hollandse vissers, over de bemanning van de KW34 uit Katwijk van schipper Klaas, en de WR-212 uit Den Oever, van Rein en zijn zoon Rik. Een volstrekt kritiekloos relaas, dat dan ook 'in nauwe samenwerking met' het Productschap Vis werd gemaakt. Vandaar de visrecepten op de site van de serie.
Geen woord over overbevissing of gemarchandeer met vangstquota, maar een verse Onedin line.
Ook in De Urker vissers - mooier gemaakt dan de MAX-pendant - overheerst het begrip voor de noeste werkers. Wanneer een zoon oefent voor zijn spreekbeurt, over de visserij, wil hij overbevissing aanstippen. Vader Klaas grijpt in: 'Elk jaar is de visserij op dezelfde plek. De visser zorgt voor een beetje bodemberoering. Dat is niet slecht: waar je elk jaar vist, komt de vis weer terug.'
Aha.
De kijker zal het een zorg zijn. De visserij haakt in op de heimwee-trend die zich op tv - en daarbuiten - manifesteert. Weemoedig terugdenken met Van Dis en Van Kooten; kaasblokjes op tafel en met de hele familie Ik hou van Holland kijken. Moeder, ik wil bij de revue; Dokter Deen - o, zoete wereld van gisteren. De dokter kwam nog gewoon bij Kniertje aan huis. Geen bontkraagje of razend scootertje te bekennen.
Zo ook in idyllisch Urk. De krant mag dan ooit hebben gemeld dat de jeugd er onder de coke zit, hier lopen ze nog in klederdracht. Ook de NCRV vindt de Urkers zo exotisch, dat ze worden ondertiteld.
Tot zover Jean-Pierre Geelen.
De Hollandse visvloot vangt veel meer dan we aan vis nodig hebben. Tweederde gaat dood overboord en vis eten is lang niet zo gezond als de sector ons wil doen geloven. We zouden in ons land wat kritischer moeten kijken naar de schadelijke ambitie van grootschaligheid. Waarom? Klik hieronder bij de labels op "visserij" of "export".