12 februari 2015

Pijn van vissen bagatelliseren

Volgens wetenschappers voelen vissen pijn en hebben een vorm van bewustzijn. Dit zullen weinig mensen weerspreken, maar roept toch bij mensen weerstand op wanneer zij de gevolgen doortrekken. Wanneer je serieus neemt dat vissen zo min mogelijk pijn en angst wordt aangedaan dan zul je in de toekomst veel geld voor het eten van een visje moeten betalen wanneer de visserij meer verantwoord wordt toepast.
Het is dan ook begrijpelijk dat mensen de noodzaak om hun gedrag te veranderen zullen proberen te verkleinen door (nieuws over) het gevoel van vissen te bagatelliseren.
Soms gebeurt dat op een subtiele manier. Een voorbeeld is onderstaande tekst.

Marco Kraal uit Huizen schrijft in een ingezonden brief naar de Volkskrant:

Nu de laatste kip zo'n beetje is bevrijd uit de legbatterij richt Wakker Dier zijn pijlen op vissen (Ten eerste, 10 februari). Daarbij gaat het niet zozeer om de overbevissing, maar om het vermeende lijden van vissen ten gevolge van beroepsvisserij. Op basis van de opmerkingen van één wetenschapper wordt geconcludeerd dat vissen - vanwege waargenomen gedrag - net als mensen bewust kunnen lijden.

Nu is het te begrijpen dat we onze menselijke emoties projecteren op het gedrag van dieren, maar erg wetenschappelijk is de onderbouwing van Wakker Dier niet. Integendeel. Tal van wetenschappelijke publicaties laten juist zien dat vissen, zowel op basis van gedrag als vanwege het ontbreken van bepaalde hersendelen, niet in staat zijn om pijn te ervaren zoals wij mensen dat doen. Pijn (en stress) bij vissen is een puur fysiologische reactie op een gevaarlijke prikkel.
Dit ontslaat ons overigens niet van de plicht om respectvol met vissen om te gaan. Hoe we dat invullen, hoort een maatschappelijke afweging te zijn, waarbij overbevissing, het dood overboord kieperen van bijvangst en sterfte van zeezoogdieren belangrijke wegingsfactoren zijn. Gelukkig zijn daar wel voldoende én wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor te vinden.
Tot zover de brief.

Het bagatelliseren gebeurt hier door te stellen dat er op basis van één wetenschapper conclusies worden getrokken en door op te merken dat de aard van pijn en bewust zijn tussen vis en mens zullen verschillen.
Deze open deur laat onverlet dat het er niet toe doet of beiden op dezelfde wijze iets ervaren om toch rekening te houden met de belangen van levende wezens, namelijk pijn te vermijden.
Helaas zullen mensen deze strohalm aangrijpen om hun gedrag onveranderd te laten en vis te blijven vangen en eten. Er verandert alleen iets wanneer mensen het wezen van dierenrechten bewust worden en dat is het recht op vrijheid.