Wereldwijd leven duizenden zeezoogdieren, voornamelijk dolfijnen, in gevangenschap. Elk jaar worden weer meer dieren uit het wild gevangen en verkocht, of gefokt om dolfinaria te bevoorraden. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het Animal Welfare Institute (AWI) en World Animal Protection.
De vijfde editie van The Case Against Marine Mammals in Captivity, die vandaag werd gelanceerd tijdens de Internationale Tourismus-Börse (ITB) in Berlijn, bevat wetenschappelijk bewijs en ethische argumenten tegen het houden van zeezoogdieren in gevangenschap in dierentuinen, aquaria en dolfinaria.
Onder mom van educatie en natuurbehoud stellen deze parken zeezoogdieren tentoon, terwijl hierdoor bij bezoekers geen respect en bewondering voor de dieren in het wild ontstaat. In plaats daarvan ontwikkelen bezoekers juist een blinde vlek voor het leed dat wordt veroorzaakt door gevangenschap.
Dierentuinen, aquaria en dolfinaria veroorzaken immens leed in elk stadium van het leven van zeezoogdieren: van vangst tot het vervoer dat de dieren brengt naar hun nieuwe leven in krappe betonnen bassins. De dieren, zoals dolfijnen, orka’s, beloega's en zeeleeuwen, gaan een leven vol verveling, stress en gezondheidsproblemen tegemoet. Ook als de dieren zijn geboren in gevangenschap, en niet uit het wild zijn gehaald, heeft die kunstmatige, ongeschikte leefomgeving in gevangenschap een groot effect op het welzijn van deze wilde dieren.
Acceptatie in Nederland neemt af
In het Westen groeit bewustzijn over de problemen met het houden van zeezoogdieren. Zo is het in China, Japan en Rusland breed geaccepteerd om dolfijnenattracties te bezoeken en zijn de dolfinaria in opkomst, terwijl die acceptatie in Nederland al decennia afneemt.
Karin Bilo, campagnemanager bij World Animal Protection Nederland: ‘Steeds meer Nederlanders vinden dolfijnenshows achterhaald en onacceptabel. Het gebruik van dolfijnen en zeeleeuwen voor shows is een rare uitzondering op het Nederlands verbod op het gebruik van wilde dieren in het circus, dat sinds 2015 van kracht is. Al jarenlang daalt het bezoekersaantal van het Dolfinarium in Harderwijk. In 2000 trok het bedrijf nog ruim 1 miljoen bezoekers; in 2016 was dit nog maar de helft daarvan*. Het Dolfinarium kan ook al jaren niet meer rekenen op een nominatie voor de verkiezing ‘leukste uitje van Nederland’ van de ANWB. In het verleden won het park dit predicaat, maar tijdens de uitreiking van de prijs afgelopen donderdag stond het Dolfinarium niet tussen de negen genomineerden uit Gelderland’.
Geen wereldwijde trend
India, Costa Rica, Kroatië en Chili hebben inmiddels het houden van dolfijnen in gevangenschap verboden. Andere landen hebben het fokken en vervoeren van zeezoogdieren aan banden gelegd. Het zijn bemoedigende ontwikkelingen, gedreven door de veranderingen in publieke opinie. Desondanks blijft het vangen van wilde zeezoogdieren, en met name walvisachtigen, doorgaan. Rusland (beluga’s en orka’s) en Japan (diverse dolfijnensoorten) zijn de landen die de meeste zeezoogdieren uit het wild vangen. De grootste afnemer daarvan is China; alarmerend is het feit dat het aantal dolfinaria in dat land van 39 in 2015 is gestegen naar 76 begin 2019.
Deze stijging is volgens Bilo schokkend te noemen: ‘Een leven in gevangenschap is voor zeezoogdieren, zoals dolfijnen, een wereld van verschil met een leven in het wild. Toeristen die dolfinaria bezoeken en reisorganisaties die dit soort attracties aanbieden, houden de deuren van dolfinaria open en stimuleren het openen van nieuwe aquaria en parken. Dat is de reden dat we dit rapport lanceren tijdens een van ’s werelds grootste reisbeurzen; we willen dat reisorganisaties in actie komen en dit soort attracties schrappen uit hun reisaanbod’.
Verontwaardiging en kritiek
De update van The Case Against Marine Mammals In Captivity komt uit in een periode waarin de ongeschiktheid van zeezoogdieren in gevangenschap steeds vaker wordt aangetoond. Zo deelde Dolphinaris Arizona onlangs mee haar dolfijnenattractie te sluiten nadat vier van hun dolfijnen binnen achttien maanden overleden. Sinds de publicatie van de laatste editie van dit rapport in 2009, is de controverse over het gevangenhouden van zeezoogdieren geïntensiveerd, mede dankzij documentaires als The Cove en Blackfish. Wereldwijd kan een nieuwe vergunningaanvraag voor een dolfinarium daardoor rekenen op verontwaardiging en kritiek.
*Het Dolfinarium Harderwijk besloot in 2017 geen bezoekerscijfers meer te publiceren omdat dit nutteloos zou zijn, terwijl die aantallen toch een goede afspiegeling zijn van het succes van het park en de publieke opinie over dolfijnen in gevangenschap.