Mens en dier zijn (intrinsiek) evenwaardig in hun recht op vrijheid

Bij de Stichting Animal Freedom leest u over de gedachte achter dierenrechten.
Hier leest u over ontwikkelingen in de agrosector en de gevolgen voor dieren(rechten).
Alle levende wezens zijn verschillend maar evenwaardig in het recht op vrijheid op een natuurlijk leven.
Een dier is (net als een mens) geen ding of een object.
Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten kunnen ingrijpen wanneer mensen dieren misbruiken of onrecht aandoen.

30 juli 2006

Dierlijke geesten passen in diverse wereldbeelden

Voorstanders van dierenrechten zijn het erover eens dat de Franse filosoof en wiskundige René Descartes het westerse beeld van dieren op een uiterst negatieve manier bepaald heeft. Dieren waren volgens hem natuurlijke 'automaten' oftewel biorobots zonder subjectieve ervaringen, gevoelens of gedachten. De cartesiaanse ontkenning van de dierlijke geest heeft vaak een vrijbrief gevormd om dieren naar willekeur te gebruiken en daarbij geen rekening te houden met hun beleving (omdat die er namelijk helemaal niet zou zijn).
Nu leggen sommigen een verband tussen deze afschuwelijke karikatuur van dieren die Descartes voorstond en zijn bekende lichaam-geest dualisme. Descartes fundeerde zijn strikte onderscheid tussen bezielde mensen en onbezielde dieren namelijk in een al even strikt onderscheid tussen lichaam en ziel. Aangezien hij (o.a. vanuit de christelijke traditie) uitging van een menselijke ziel die onsterfelijk was, kon hij wat dieren betreft nog maar twee kanten op: of hij erkende dat ook zij een onsterfelijke ziel bezaten, of hij moest concluderen dat ze volledig onbezielde machientjes waren. Er bestaan namelijk alleen onsterfelijke zielen en fysieke lichamen. Binnen de westerse mainstream traditie werd de gedachte van een onsterfelijke dierlijke geest als absurd gezien en daarom lijkt zijn conclusie dat dieren dus helemaal geen ziel bezitten logisch, zodra men uitgaat van een dualistisch onderscheid in lichaam en ziel.
Om deze reden zijn sommige voorstanders van dierenrechten gebrand op het over de hele linie onderuit halen van het dualisme. Als men kan aantonen dat lichaam en geest onderdeel uitmaken van een en dezelfde holistische werkelijkheid, is het voor de erkenning van dierlijk bewustzijn niet meer nodig om in een onsterfelijke ziel te geloven. Met andere woorden: neem afscheid van het dualisme, en de hele fauna gonst van het bewustzijn!
Er is echter nog een andere mogelijkheid en het is typisch westers dat die grotendeels over het hoofd wordt gezien. We hebben het dan over de mogelijkheid dat niet alleen de mens maar ook dieren onsterfelijke zielen hebben (of zijn), een opvatting die bijvoorbeeld heel normaal is bij natuurgodsdiensten en in veel oosterse filosofische stromingen. Dit is geruststellend voor denkers die zoals ondergetekende niet veel affiniteit voelen met een holistisch mens- of dierbeeld en juist des te meer met een spirituele opvatting van dieren (inclusief mensen) als geesten in een lichamelijk jasje.
Om het nog wat ingewikkelder te maken: je hebt naast radicale dualisten ook nog zogeheten 'property dualists' die het onderscheid tussen lichaam en geest (bij mensen maar ook andere dieren) handhaven, maar daarbij wel stellen dat het bewustzijn volledig voortkomt uit de hersenactiviteit en daarom de dood van het brein ook niet zal overleven.
Men kan wijsgerig gezien dus diverse kanten uit om de stelling dat dieren subjectieve wezens zijn (zodat je hun rechten moet eerbiedigen) te grondvesten.

Zie ook Hebben dieren een bewustzijn?

Leeswijzer


Kijk op Facebook voor onze reactie op de actualiteit.
Aanbeveling: Thema's of steekwoorden vindt u via de labels onderaan de pagina of op Animal Freedom. Klik hier voor de laatste bijdragen.
Klik hier voor het beleid om uw privacy te beschermen.

Waarom dit blog?

De Nederlandse veehouderij is vooral gericht op zoveel mogelijk voor de export te produceren onder het motto “meer, meer, meer en groot, groter, grootst”. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de dierenwelzijn, biodiversiteit, het milieu, het klimaat, de portemonnee en de gezondheid van burgers en ook voor welwillende boeren.
Dit blog verzamelt kritische artikelen die de wurggreep beschrijven waarin de veehouderij zichzelf heeft vastgezet. Zo willen we niet alleen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het leven voor alle belanghebbenden, maar ook aan een schone, gezonde omgeving en een beter dierenwelzijn.

Ook de argumentatie dat dieren grondrechten hebben kan beter en meer aansluiten op hoe mensen voor zichzelf vinden dat recht moet gelden. Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Dierenrechten zijn mensenrechten, die mensen de kans geeft om voor dieren op te komen.
Dieren, bijv. in de intensieve veehouderij, worden behandeld als een object in plaats van een subject met gevoelens en rechten.

De snelheid en het aantal dier(soort)en dat we voortdurend gebruiken is immens. De bijdrage aan onze welvaart en economie van de agrosector is gering. De oplossing is simpel en van niemand anders dan van ons zelf afhankelijk.

Dierenrechten in woord en beeld

Vrijheid is ook een intrinsiek grondrecht voor dieren. Dieren zijn geen dingen Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten voor dieren kunnen opkomen wanneer hun grondrecht wordt geschonden.
logo van Animal Freedom yin en yang
Lees hier over de redenen waarom dieren recht op vrijheid hebben. Lees hier waarin mens en dier evenwaardig zijn.