Kan een vleeseter bijdragen aan een beter milieu?

Stephen McDonnell is oprichter en directeur van Applegate Farms, een Amerikaans vleesverwerkingsbedrijf dat biologische producten levert. Hij wordt geciteerd in het mei 2011 nummer van Ode met de stelling dat carnivoren goed kunnen zijn voor het milieu.
In hetzelfde nummer schrijft ex-vegetariër Loren Berlin dat zij met de terugkeer van vlees op het menu niet alleen haar eigen gezondheid dient, maar ook die van de aarde.
Beide beweringen zijn onzin, uiteraard, maar waarom dan deze beweringen?
Wanneer iemand besluit vlees te eten dan maakt het natuurlijk wel uit waar hij zijn vlees betrekt. Vlees van koeien die zomers in de wei staan is beter dan vlees uit de bio-industrie ondanks de claim van de sector dat zij zo beter de mest kan verzamelen. Mest is het probleem niet, dat is zelfs nuttig voor de vruchtbaarheid van het land, maar te veel mest is gif voor het leven op de gronden waar het wordt uitgereden. Er wordt, zeker in ons land, veel te veel vee gehouden vanwege de export.
Voor het collectief van het belang van de aarde is het beter dat we minder vlees gaan eten, maar het individu dat vindt dat zij goed bezig is om matig vlees te eten van biologische gehouden koeien die zomers buiten komen, kan beter stellen dat zij minder een aanslag doet op de gezondheid van de aarde dan een gewetenloze vleeseter.

Als een megastal niet meer mag, dan is er weer zicht op kwaliteit van leven

Peter de Graaf interviewt voor de Volkskrant van 19 april 2011 varkensboer Jos Heijmans. Volgens Heijmans maakt het de varkens niet uit of zij met honderd of met duizend in de stal staan. En wie zou hem daarin ongelijk geven? Protest kost geld. Sterker nog, "vroeger waren de stallen klein, donker, koud en tochtig en vroren de biggen ’s winters aan het beton vast. De megastal heeft meer voor- dan nadelen" volgens Heijmans. “We zijn een productiebedrijf, we maken vlees. Als dit niet mag, dan houdt het op”.
Vanuit het perspectief van de varkensboer is het leven simpel: hoe grootschaliger, hoe efficiënter, dus hoe groter de winst. En de consument profiteert mee met lage vleesprijzen.
Het bezwaar tegen het grootschalig houden van varkens zit ‘m niet in de aantallen in één stal. Het bezwaar is tegen het gebrek aan kwaliteit van het leven van een varken of koe in een stal, groot of klein. Zo'n dier komt niet meer buiten.
Het bezwaar zit ‘m ook in de gevolgen van het toelaten van zo veel megastallen in ons land. We produceren het drievoudige aan vlees en zuivel dan wat de directe omgeving nodig heeft. Twee derde wordt geëxporteerd en jaagt buitenlandse boeren ook naar grootschaligheid en stuwt de vleesconsumptie op. Het gevolg is dat het veevoer van ver moet worden gehaald en het klimaat opwarmt. Door de concurrentie en het onnatuurlijke leven van de dieren in een stal is er veel dierenleed en milieuvervuiling. De overlast voor de directe omgeving is vooral de lelijkheid en minder dan vroeger de stank.
Het bezwaar is ook de overbodigheid. Door megastallen verdienden de eigenaren veel geld, maar hun product is eigenlijk overbodig. De mens kan ook zonder en zonder vlees en zuivel is er op aarde voor een veelvoud aan mensen, dieren en vrije natuur voldoende ruimte en voedsel. Vlees en zuivel uit een megastal vreet ruimte buiten en in het buitenland in tegenstelling tot wat sommigen denken. Waarom zouden we dan toelaten dat ons land wordt volgebouwd met lelijke vleesfabrieken vol dierenleed om de portemonnee van een kleine groep te spekken? We kunnen de ruimte en grondstoffen voor veevoer veel beter gebruiken om mensen in binnen- en buitenland een aangename leefomgeving te bezorgen waar dieren uit de vrij natuur ook ruimte genoeg hebben om te leven. Zodat kwaliteit van de leefomgeving weer bijdraagt aan levensgeluk.

Een zeehond is geen huisdier en vlees is niet wat u denkt

Bij de Venlose visboer Roy G. zijn twee zeehonden in beslag genomen die hij (tijdelijk?) hield in een koelcel.
De dieren werden door de Voedsel en Waren Autoriteit dinsdag 4 januari bevrijd en zijn overgebracht naar het Dolfinarium. De visboer vraagt zich af waar mensen zo moeilijk over doen. 'Een Deense dog op een balkon mag wel en dit niet? Nergens staat dat ik geen zeehondjes mag houden. Ik wil ze terug. Vis heb ik genoeg voor ze.' ‘Daarin was ruimte genoeg, ze kregen goed te eten en er is ze niets overkomen.'
Sinds wanneer kunnen mensen eigenaar zijn van dieren die in de vrije natuur horen? Ook de argumentatie van Roy is ronduit zwak.
Het enige punt dat visboer heeft is dat het in de wet niet goed genoeg beschreven staat dat mensen geen “wilde” dieren zouden mogen houden. Maar wat is wild?
Met Kerst willen mensen wild eten, terwijl het vlees van die dieren in de regel gewoon afkomstig is van gehouden dieren en slechts een klein deel afkomstig is van de plezierjacht.
Gelukkig is er Wouter Klootwijk van voorheen de Keuringsdienst van Waarde die donderdag 6 januari zijn kritische serie is gestart met de Wilde Keuken.
Klootwijk vraagt zich in de eerste aflevering af waar de koeien blijven die geen melk meer geven. Hij ontdekt dat het rundvlees in menig Nederlandse supermarkt niet van een koe en niet van een stier afkomstig is. Het vlees komt van runderen uit Ierland (waar ruimte zat is) en wel van ossen. En waar blijft het Nederlandse topvlees? Dat gaat naar Spanje, ontdekt Klootwijk, die met zijn reisverslag het kritische combineert met het aangename.

Voor echt diervriendelijk vlees bestaan niet genoeg sterren

In Amsterdam zijn op grote schaal reclameborden voor 'diervriendelijk vlees' van de Dierenbescherming beplakt door de actiegroep 'Diervriendelijk vlees bestaat niet'.
De Dierenbescherming promoot met 1 ster het vlees van dieren die net wat meer ruimte hebben gekregen dan dieren uit de bio-industrie. Mogen de dieren ook nog naar buiten dan krijgt het vlees wat meer sterren. Maar echt diervriendelijk wordt de huisvesting van deze dieren niet. Vandaar dat hier twee waarheden naast elkaar (be)staan: hoe meer sterren, hoe diervriendelijker, maar diervriendelijk vlees bestaat niet.

Er is alleen onderscheid mogelijk tussen meer en minder dierenonvriendelijk vlees.

PvdD lanceert e-mailactie stop verkoop vlees ritueel geslachte dieren

Stop verkoop vlees van onverdoofd geslachte dieren

Partij voor de dieren lanceert e-mailactie gericht aan supermarkten

Persbericht PvdD. Amsterdam, 18 november 2010 – De Partij voor de Dieren start vandaag een e-mailactie waarbij supermarkten worden opgeroepen te stoppen met de verkoop van vlees van dieren die onverdoofd ritueel geslacht zijn. De Partij voor de Dieren is de publieksactie gestart omdat de partij wil dat er een einde komt aan de verkoop van vlees waarvoor dieren onacceptabel hebben moeten lijden.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het niet verdoven van dieren ernstige stress, pijn en angst veroorzaakt. Dierenartsenorganisaties in Nederland en Europa spreken zelfs van een onaanvaardbaar lijden. Met de e-mailactie wil de Partij voor de Dieren supermarkten laten zien dat veel consumenten deze manier van slachten afkeuren, met als doel dat het aanbod van vlees van onverdoofd ritueel geslachte dieren drastisch verkleind wordt in Nederland.

Volgens de huidige wet is het onverdoofd slachten van dieren verboden in Nederland, waarbij een uitzondering kan worden gemaakt voor Israëlitische en Islamitische slachtmethoden. De uitzondering betekent in de praktijk dat bij miljoenen dieren de keel zonder verdoving wordt doorgesneden. De Partij voor de Dieren wil dat de uitzondering in de wet die het toestaat om onverdoofd te slachten zo snel mogelijk wordt opgeheven. De partij heeft daartoe een initiatiefwet ingediend die naar verwachting nog dit jaar in de Tweede Kamer behandeld wordt. De partij wil supermarkten, vooruitlopend op een eventueel verbod, nu al oproepen om te stoppen met de verkoop van onverdoofd ritueel geslacht vlees.

Ter voorbereiding op de behandeling van het wetsvoorstel toonde de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren undercover beelden van onverdoofde rituele slacht in Nederland aan de leden van de Tweede Kamer.

Het schemergebied voor vleeseters die zich comfortabel dom houden

In de Volkskrant bijlage het Vervolg van 28 augustus 2010 filosofeert Roos Vonk over de vraag waarom de consument maar niets wil doen aan het voortbestaan van de dubieuze vee-industrie.
Zij schrijft:
In onze ‘beschaafde’ samenleving zijn de dieren volledig aan het oog ontrokken, en onze relatie tot de andere gedupeerden – de mensen in de derde wereld en de generaties na ons – is diffuus.
Dit betekent dat je niet noodzakelijk asociaal en immoreel hoeft te zijn om vlees te eten. Mensen kunnen immers ook gewoon onwetend of onintelligent zijn, waardoor ze de gevolgen van hun keuzes niet ten volle beseffen - zeker zolang de voorlichting over de gevolgen van vleesconsumptie op het huidige armzalige niveau blijft. Maar er is een groot schemergebied tussen dom zijn en jezelf dom houden door niet even stil te staan bij ongemakkelijke waarheden.
….
De vleeseters zeggen tegen zichzelf: ‘Wat kan ik eraan doen? De boeren en de politiek bepalen hoe ons eten wordt geproduceerd. Als het echt zo erg was, zou de overheid wel ingrijpen’ Op hun beurt denken de boeren en leveranciers dat de consument het zo wil, omdat dier- en milieuonvriendelijk vlees en zuivel goed verkopen. De overheid grijpt evenmin in omdat kiezers hun koopkrachtplaatjes veel belangrijker lijken te vinden dan dieren, milieu en derde wereld. Dat is wat hun koop- en stemgedrag laat zien.
Zo leven we met z'n allen in een staat van pluralistic ignorante (meervoudige onwetendheid): we hebben allemaal het idee dat als het echt zo erg was, iemand anders er wel iets aan deed. Als iedereen het accepteert, dan zal het toch wel meevallen?
….
In het geval van de vee-industrie komt daar nog het gevoel bij dat je als individu machteloos staat tegenover iets dat zo alomtegenwoordig is. Veel mensen plaatsen wel sluimerende vraagtekens bij hun vleesconsumptie, maar hebben niet het idee dat hun eigen gedrag iets uitmaakt: het druppel-op-gloeiende-plaatgevoel. Om gevoelens van machteloosheid te vermijden proberen ook welwillende, betrokken mensen er maar liever niet aan denken.
Zo zetten de diverse miskleunen van de mensheid zich onbelemmerd voort, want `er is maar één ding nodig om het kwade te laten zegevieren: goedwillende mensen die niets doen' (Edmund Burke). Ik denk niet dat de meeste miskleuners zo ongelooflijk dom of asociaal zijn. Ik denk dat veel mensen die sluimerende vraagtekens op de achtergrond wel kennen. Maar meestal wandelen we daaroverheen, gemakshalve meedeinend in de vaart der volkeren. Dat is buitengewoon jammer, want mensen zijn diep in hun hart vaak niet zo stom en hufterig als ze zich gedragen. Ook vleeseters niet.
Tot zover Roos Vonk.
De conclusie lijkt haar gerechtvaardigd dat al deze mensen hun persoonlijk comfort belangrijker vinden dan de hoge en onomkeerbare kosten die hun keuzes voor anderen teweegbrengen.

Meer lezen over het heen en weer schuiven van de verantwoordelijkheid voor dierenleed?

Wetenschappers vertellen waarom u minder vlees moet eten

Op 27 april 2010 werd de site www.duurzameveeteelt.nl geopend. Op de site pleiten Nederlandse hoogleraren voor het volgende:

Wij, wetenschappers uit uiteenlopende disciplines, verbonden aan Nederlandse universiteiten als (emeritus) hoogleraar, zijn van mening dat de intensieve veehouderij moet worden gesaneerd en omgevormd tot een dier-, mens- en milieuvriendelijk systeem dat tegemoetkomt aan de natuur en behoeftes van alle levende wezens. Wij denken dat daartoe om te beginnen de plannen gerealiseerd moeten worden die tien jaar geleden al werden geformuleerd door o.a. Wijffels en Brinkhorst. Wij pleiten daarom voor een kritische evaluatie van wat er in concreto gedaan is met de aanbevelingen van de commissie-Wijffels, en vooral wat niet gedaan is.

Daarnaast formuleren we de volgende algemene uitgangspunten die in onze visie richtinggevend moeten zijn bij de hervorming van de sector:

1. De overheid en niet de markt moet verandering sturen. Bij het hervormen van de veeindustrie moet de overheid uitdrukkelijk een sturende rol spelen. Via regelgeving moet de overheid afdwingen dat de productie van vlees en zuivel duurzaam is.
2. De consumptie van dierlijke eiwitten moet worden verlaagd met minstens 33 % in 2020. Dit moet een doelstelling worden van het kabinetsbeleid. De overheid kan deze doelstelling, die een gedragsverandering van de consument vraagt, deels bereiken middels voorlichting met onafhankelijke informatie over dierenwelzijn, milieu, ecologische voetafdruk en gezondheid.
3. Alle maatschappelijke kosten van de productie van vlees en zuivel moeten worden verdisconteerd in de prijs, volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Sleuteltermen voor de consumptie van vlees en zuivel moeten worden: minder en beter. Boeren die verbeteringen in kwaliteit, duurzaamheid en dierenwelzijn verwezenlijken, zullen een hoger inkomen genereren doordat de maatschappelijke kosten van hun product lager zijn.
4. Nederland moet voortrekker van Europa worden. Maatregelen moeten waar mogelijk in Europees verband genomen worden, maar Nederland moet, gezien de omvang van de sector in Nederland, het voortouw nemen.
5. Welzijn van dieren moet een centrale plaats krijgen in de veehouderij. De overheid moet dierenwelzijn waarborgen door welzijnsonvriendelijke methoden te verbieden.
6. Het gebruik van antibiotica en hormonen in de veeteelt moet verboden worden. Het mag alleen in specifieke, duidelijk omschreven gevallen worden toegestaan voor individuele dieren die ziek zijn.
7. Grondgebonden landbouw en gesloten kringlopen in de productie van dierlijke eiwitten moeten het uitgangspunt vormen. Het fokken, vetmesten en het slachten van landbouwhuisdieren alsmede de productie van grondstoffen van veevoer moet bij voorkeur binnen één regio gebeuren.
8. De vestiging en uitbreiding van grootschalige veeindustrieën moet aan banden gelegd worden, om verdere aantasting van het landelijk gebied tegen te gaan. Er moet een grens worden gesteld aan het aantal te houden dieren per hectare, per provincie of in heel Nederland.
9. Boeren moeten de kans krijgen het hoofd boven water te houden. Bij de door ons voorgestelde gedwongen herstructurering is duidelijk dat de sector problemen zal krijgen in de transitiefase. Er is dus flankerend beleid nodig, waarbij de overheid degenen die in de problemen komen zal moeten helpen zich aan te passen. Gezien de hoge maatschappelijke kosten van de huidige wijze van bedrijfsvoering, zal deze investering zich op termijn terugbetalen.
10. De ontwikkeling van verantwoorde en smakelijke plantaardige voeding moet worden bevorderd. De overheid moet investeren in meer onderzoek naar efficiënte productie van plantaardige producten die voor de consument een volwaardige vervanger zijn van dierlijke producten. Een aantrekkelijk alternatief leidt vanzelf tot een lagere vlees- en zuivelconsumptie, en zal aldus alle genoemde problemen tegelijkertijd aanpakken, terwijl tevens de gezondheid van de consument erbij gebaat is.

Minder vlees, mevrouw. U weet nu waarom.

Pak overconsumptie vlees, zuivel en vis aan

Maatschappelijke organisaties vragen overconsumptie vlees, zuivel en vis aan te pakken

Een derde minder dierlijke eiwitten in tien jaar
Regelgeving voor verduurzaming voedselproductie

Persbericht Milieudefensie Amsterdam, 19 januari 2010 - Veertien maatschappelijke organisaties op het gebied van ontwikkeling, eerlijke handel, milieu, dierenwelzijn en natuurbehoud dringen aan op regelgeving die de overconsumptie van dierlijke eiwitten ontmoedigt en de veehouderij verduurzaamt. In een brief aan de Tweede Kamer stellen de organisaties dat een verlaging van de consumptie van vlees, vis, zuivel en eieren met minstens 33 procent in 2020, onderdeel moet worden van het kabinetsbeleid. Ook bepleiten zij de invoering van regelgeving en financiële prikkels om de consumptie en productie van dierlijke eiwitten te verduurzamen.

Op 20 januari vindt in de Tweede Kamer het debat plaats over de Nota Duurzaam Voedsel. Both ENDS, Compassion in World Farming, Cordaid, Nederlandse Dierenbescherming, Greenpeace Nederland, ICCO, IUCN NL, Milieudefensie, Natuur en Milieu, Oxfam Novib, Solidaridad, Varkens in Nood, Nederlandse Vegetariërsbond en Wakker Dier roepen de politiek op de ambities van dit kabinet om te zetten in meetbare resultaten. “Het kabinet erkent de noodzaak tot verduurzaming van onze dierlijke eiwitconsumptie, en zegt in de Nota Duurzaam Voedsel over 15 jaar koploper te willen zijn. Maar de voornemens blijven steken in mooie woorden zoals het ‘verleiden’ en ‘informeren’ van consumenten en in vrijblijvende overleggen met bedrijven. In de praktijk blijkt dit nauwelijks wat op te leveren.”

De maatschappelijke organisaties roepen op tot het invoeren van het ‘vervuiler betaalt’ principe, bijvoorbeeld via een BTW verhoging op vlees, zuivel, eieren en vis. Ook het stellen van verregaande duurzaamheidseisen aan de veehouderij, zoals een verbod op de import van veevoer uit recent ontboste gebieden en verduurzaming van de visserij via vlootreductie en het instellen van zeereservaten, dragen bij aan de aanpak van mondiale problemen.

Uit recent verschenen cijfers van het Productschap Vee, Vlees en Eieren blijkt dat Nederlanders opnieuw meer vlees eten. Een zorgwekkende ontwikkeling, omdat wij, net als de meeste Westerse landen, al meer vlees eten dan goed voor ons én de planeet is. We hebben te kampen met grootschalige ontbossing, het uitsterven van soorten, klimaatverandering, uitputting van de visbestanden, een ongelijke voedselverdeling en onnoemelijk dierenleed. De Wereldvoedselorganisatie, het Planbureau voor de Leefomgeving, het IPCC en talloze prominente opinieleiders waaronder Al Gore en Paul Mc Cartney, geven aan dat vermindering van de vleesconsumptie op de korte termijn bijdraagt aan het oplossen van deze wereldwijde crises. De maatschappelijke organisaties stellen dat een trendbreuk met ons westerse voedselpatroon onvermijdelijk is en zij willen dat de overheid hierin de regie gaat nemen.

Supermarktmonitor: Promotie fout vlees neemt toe

Gezamenlijk persbericht Varkens in Nood en Milieudefensie: Vomar als slechtste getest door Varkens in Nood en Milieudefensie
AH slechte score ondanks groen imago
Uit de Supermarktmonitor Vlees en Vleesvervangers, die ieder halfjaar door Varkens in Nood en Milieudefensie wordt gepubliceerd, blijkt dat in de folders van de supermarkten de aanbiedingen van goedkoop vlees uit de vee-industrie alleen maar toenemen. Bij de aanbiedingen voor Kerst 2009 waren 19 van de 20 vleesaanbiedingen milieu- en dieronvriendelijk. Ook Albert Heijn, dat in 2009 een nieuw assortiment duurzame producten lanceerde, laat verantwoord vlees links liggen. Varkens in Nood en Milieudefensie verwijten supermarkten onethisch gedrag.

19 van de 20 aanbiedingen zijn onverantwoord voor dier en milieu
Supermarkten benadrukken graag dat ze dierenwelzijn en milieu belangrijk vinden, maar hun reclamefolders laten een geheel ander beeld zien. In de tweede helft van 2009 betrof 94% van de vleesaanbiedingen in folders gangbaar vlees. In de vorige meting van juli 2009 was dit nog 89%. Slechts 6% van de reclame in supermarktfolders werd gewijd aan biologisch vlees en vleesvervangers.

Jumbo de beste, Vomar de slechtste
De tweede editie van de Supermarktmonitor laat zien dat Jumbo net als vorig jaar met kop en schouders boven de andere supermarkten uitsteekt, zowel wat betreft het aanbod en de prijs van biologisch vlees en vleesvervangers. Dirk van de Broek doet het deze keer veel beter dan de vorige keer en steeg van de 6e naar de 2e plaats. Zo nam het assortiment en de aanbiedingen voor biologisch vlees toe en werd het prijsverschil met industrievlees kleiner. Vomar zakte naar de laatste plaats vanwege een karig aanbod van vleesvervangers en vanwege duur biologisch vlees.

AH ondanks groen imago slechte score
Ook Albert Heijn stelt teleur. De grootste supermarktketen van Nederland daalt in de ranglijst naar de vijfde plaats. Ondanks het groene imago dat de supermarkt zich heeft aangemeten met het Puur en Eerlijk assortiment, blijft het biologische vleesassortiment achter bij dat van de concurrentie en blijven de prijzen hoog. Zo is biologische biefstuk bij de AH tot 30 procent duurder dan bij andere supermarkten.
Het promoten van gangbaar vlees gaat onverminderd door. De supermarktketen trapte vorige week de Hamsterweken af met een twee-voor-de-prijs-van-één actie, waarbij industrievlees gratis wordt weggegeven. Volgens Varkens in Nood en Milieudefensie illustratief voor het gebrek aan morele verantwoordelijkheid bij supermarkten.

Hans Baaij, directeur Varkens in Nood: "De concurrentie tussen supermarkten bepaalt voor de meeste supermarkten het beleid. Het resultaat is een ongeremde exploitatie van dieren, natuur en milieu. Door de lage inkoopprijzen worden ook de boeren tot op de laatste cent uitgeperst. Ethische waarden bestaan bij de meeste supermarkten kennelijk niet. Het enorme aanbod van dieren uit de vee-industrie voor Kerst 2009 en nu weer de nieuwste actie van de AH waarbij een tweede stuk vlees gratis is, bewijst deze sombere conclusie weer eens ten overvloede."

Nederlanders eten minder vlees door zorgen over milieu en dierenleed

Houding Nederlander ten opzichte van vlees verandert

Persbericht WSPA Den Haag, 22 december 2009 – De Nederlander anno 2009 eet nog steeds vaak vlees uit de vee-industrie, maar probeert er wel bewust(er) mee om te gaan. Dat blijkt uit een peiling van CentERdata in opdracht van WSPA (World Society for the Protection of Animals) onder Nederlandse huishoudens naar hun houding ten opzichte van vlees. Met de culinaire feestdagen en het nieuwe jaar in het vooruitzicht, wilde WSPA weten in hoeverre Nederlanders zich bewust zijn van de gevolgen van het eten van vlees en in hoeverre zij daar hun eetgedrag op aanpassen. Uit het onderzoek blijkt dat men zich vooral zorgen maakt over de gevolgen die het eten van vlees kan hebben voor dierenleed en het milieu. Om die redenen is bijna een derde van de Nederlanders het afgelopen jaar minder vlees gaan eten. 20% is voornemens volgend jaar hetzelfde te doen. WSPA is blij met de toenemende bewustwording, maar het blijft een uitdaging om er in de praktijk ook naar te handelen.

WSPA legde de respondenten alle mogelijke gevolgen voor die het eten van vlees, zuivel en eieren kan hebben. Van ontbossing, epidemieën, de uitstoot van broeikasgassen en de schaarste van zoet water, tot dierenleed. Van al deze gevolgen zijn de huishoudens het meest bezorgd over het dierenleed. Maar liefst 74,2% maakt zich gemiddeld tot grote zorgen hierover. Ook de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van vleesconsumptie baart 57,2% van de Nederlanders gemiddelde tot grote zorgen.

Niet graag zonder vlees

Toch nemen Nederlanders moeilijk afstand van vlees. 44% van de ondervraagde huishoudens eet minimaal één keer per dag vlees. Ruim een derde (36,8%) eet meer dan de helft van de week vlees. Mannen eten vaker vlees dan vrouwen. Jongeren tot 25 jaar spannen de kroon: 53% eet minimaal één keer per dag vlees. 5% van de Nederlanders eet minder dan één keer per week of helemaal geen vlees.

Goed voornemen: minder vlees

Bijna een derde van de ondervraagden (31%) geeft aan dat ze het afgelopen jaar minder vlees is gaan eten. 20% is van plan het komende jaar minder vlees te consumeren. Slechts een enkeling (0,3%) wil helemaal stoppen met het eten van vlees. Als belangrijkste reden om minder vlees te gaan eten, geeft men voornamelijk aan dat dit te maken heeft met de bewustwording omtrent de gevolgen van het eten van vlees. Men realiseert zich dat het negatieve effecten heeft op dierenwelzijn en het milieu maar ook dat minder vlees eten goed kan zijn voor de eigen gezondheid.

Biologisch vlees: nog niet algemeen

Het merendeel van de Nederlanders eet wel eens biologisch vlees. Vrouwen (66%) vaker dan mannen (56%). Toch is dit nog geen gemeengoed. In de praktijk blijkt dat 85% slechts sporadisch biologisch vlees eet (0-35% van de gevallen). Opvallend is dat jongeren vaker biologisch vlees (65%) eten dan 65-plussers (54%). Slechts 2% van de huishoudens eet altijd biologisch vlees.

Nog werk te verzetten

De resultaten van het onderzoek bevestigen de toenemende bewustwording bij Nederlanders van de gevolgen van het eten van vlees. Toch is er nog veel werk te verzetten volgens Dirk-Jan Verdonk, hoofd campagnes bij WSPA: “Bewustwording van de gevolgen van het eten van vlees is cruciaal voor het adresseren van de gevolgen daarvan. Of het nu gaat om dierenleed, ziektes als de Q-koorts of het milieu. Het is mooi dat het bewustzijn groeit maar er is nog steeds een meerderheid van de bevolking die slecht op de hoogte is van de impact van vleesconsumptie. Bovendien is bewustzijn niet genoeg, het is en blijft een uitdaging om daar in de praktijk ook gevolg aan te geven. Een middel als de ‘VleesWijzer’ kan daar een nuttige rol in spelen. Het helpt mensen heel praktisch om een keuze te maken in het schap. Daarnaast zou het goed zijn als het aanbod van biologisch vlees en alternatieven voor vlees wordt vergroot”.

Impact vlees

De impact van de productie en consumptie van vlees is groot. De wereld-voedsel-organisatie FAO berekende in 2006 dat 18% van de menselijke uitstoot van broeikasgassen te wijten is aan dierlijke productie. Volgens een recent rapport van World Watch Institute is dit zelfs 51%. Jaarlijks verdwijnt er wereldwijd een stuk bos ter grootte van Portugal ten behoeve van veeteelt. Daarmee is vleesproductie een van de grootste bedreigingen voor biodiversiteit. Bovendien wordt het welzijn veelal zeer ernstig aangetast van de meer dan zestig miljard kippen, varkens, koeien en schapen die jaarlijks voor hun vlees worden gedood.

Tot zover de WSPA.
Zie ook de uitzending van Netwerk van 18-12-2009 over de campagne "Bewust eten van vlees" die overheid start om mensen te bewegen om minder vlees te eten.

Waarom promoot het NOS-journaal geitenvlees?

Geachte redactie van NOS-journaal,

Terwijl tienduizenden mensen geschokt hun handtekening zetten om te protesteren tegen het onnodig doden van duizenden geiten en bokken en er dierenartsen zijn die bewust de keuze maken om geen gezonde geiten te euthanaseren maakt u een item over geitenvlees en dat dat erg lekker kan zijn en dat het jammer is dat de q-koorts er nu tussen komt. Ik zou graag willen weten of er nog iemand in uw eindredactie zit die een beetje hart voor dieren heeft en hen niet enkel als etenswaar ziet? Daarbij vraag ik me af sinds wanneer het NOS journaal zich er voor leent en het als taak ziet om het Productschap van Vee en Vlees te promoten en bovendien ook nog eens een soort van kookles geeft van hoe lekker geitenvlees kan zijn? Van een kerstgedachte van vrede op aarde voor al wat leeft is bij u niets te merken. Wij vinden het intriest dat u een geit blijkbaar als niets meer ziet dan als een product zonder eigenwaarde.

Sandra van de Werd
Comité Dierennoodhulp
www.comitedierennoodhulp.nl

Schaarste aan fosfaat noopt tot inperking vleesproductie

De wereldvoorraad aan fosfaat raakt op. We hebben de meststof broodnodig voor de productie van voedsel voor een groeiende wereldbevolking. Weliswaar zit fosfaat in dierlijke mest, maar zeer veel kan worden gewonnen door verspilling van fosfaat tegen te gaan. Een van de manieren is minder veevoer en vee te produceren en de daarbij vrijkomende landbouwgronden efficiënter te gebruiken voor vleesloos en gezond voedsel.

Foer: ik zal nooit, nooit meer vlees eten

Jonathan Safran Foer (zie video) schreef “Dieren eten”.

In Vrij Nederland van 31 oktober 2009 een interview met hem.
In de vier jaar tussen het verschijnen van zijn laatste boek en Dieren eten werd Foer vader, en vegetariër.
Vanaf zijn negende - toen de oppas hem vertelde dat de kip op zijn bord ooit een levend dier was geweest - zwalkte hij heen en weer tussen verschillende gradaties van vegetarisme. De geboorte van zijn eerste zoon zette hem ertoe aan een duidelijke keuze te maken: `Eten is de meest directe, en misschien wel de krachtigste manier waarop je binnen een familie je waarden overbrengt'.
Hij besloot uit te zoeken wat vlees nu eigenlijk is, waar het vandaan komt en hoe het wordt geproduceerd. Ruim drie jaar lang verdiepte hij zich in de bio-industrie, sprak hij met boeren, slachters, wetenschappers en dierenactivisten en bezocht hij biologische en industriële boerderijen. De conclusie was helder. Foer: `Ik zal nooit, nooit meer vlees eten.

Tot zover Vrij Nederland.

Via een synthese van filosofie, literatuur, wetenschap en undercoverjournalistiek onderzoekt Foer in Dieren eten de verschillende verhalen die we onszelf vertellen om ons eetgedrag te rechtvaardigen - van folklore tot populaire cultuur, van familietradities tot westerse mythen - en laat hij zien hoe die verhalen onze onwetendheid in stand houden.


Op de vraag in Vrij Nederland of het al dan niet ethisch verantwoord is om dieren te eten, gaat Foers boek niet in. `Weet je, daar heb ik heel lang over nagedacht, en ik weet het gewoon nog steeds niet. Dus ik vraag mensen niet om vegetariër te worden. Ik vraag ze om niet langer industrieel vlees te eten'.

Voor wie ooggetuigenverslagen wil lezen over hoe het toegaat in de Nederlandse kippenindustrie:
Journalist Gerard van Westerloo volgde drie kippen Anja, Manja en Tanja door de hele Nederlandse kippenketen. Van broederij, via mesterij en slachterij tot vleesverwerkings- en verpakkingsindustrie. Hij ontving voor dit artikel onder de titel "kippenmoord" begin april 2007 een Tegel, de vakprijs in de categorie ‘Dag- en weekbladen, achtergrond’.

Vlaamse vegetariërs in open dialoog met Nederlandse vleessector

Persbericht EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief) Gent, 2 juli 2009

Op Meat & Meal, de website voor de Nederlandse vleessector, is redactrice Caroline van der Plas een open dialoog begonnen met Tobias Leenaert, coördinator van de Vlaamse vegetarische organisatie EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief). De vleeseter en de vegetariër zullen in de komende tijd elkaar het vuur aan de schenen leggen, maar ook proberen elkaars motivaties beter te leren begrijpen.

Vlees ligt vandaag onder vuur. Biefstuk wordt gelinkt aan klimaatverandering, stijgende voedselprijzen en kanker. De Zweedse overheid riep onlangs op om minder vlees te eten. De Nederlandse overheid onderzoekt volop alternatieven. Vleesloze dagen worden populairder. De vleesindustrie voelt zich bedreigd en moet uiteraard niet veel hebben van vegetariërs en vegetarische organisaties, die volgens hen hun product viseren en in een slecht daglicht plaatsen. Vegetariërs voelen zich dan weer vaak niet begrepen en vinden dat hun belangen, wensen en behoeften niet altijd serieus worden genomen. Daarom is deze dialoog tussen een organisatie uit de vleessector en een vegetarische organisatie verfrissend, interessant, en belangrijk.

Caroline van der Plas is redactrice van Meat & Meal – een website voor managers uit de vleesindustrie - en een fervent vleeseetster die bij wijze van experiment ooit een maand vegetariër was. Tobias Leenaert is coördinator van EVA en eet al ruim elf jaar geen dierlijke producten. In de eerste gedachtewisseling vraagt Caroline zich af waarom vegetariërs in hemelsnaam hun voedingspatroon aan anderen willen opdringen. Dat ze zelf geen vlees eten, zo stelt van der Plas, is geen probleem, maar hun veggieburgers in de strot van een ander willen duwen, dat is erover.

Het antwoord vanuit EVA aan de vleessector is even uitdagend: “jullie eten het niet alleen, jullie stoppen ook enorm veel miljoenen euro’s in reclame voor vlees om te zorgen dat alle andere mensen er ook zoveel mogelijk van eten. Júllie dringen jullie product zo hard op aan de mensen dat het niet gezond meer is. Noch voor het eigen lichaam, noch voor de planeet, noch voor dieren. Wie is het dan die de ander iets in de strot duwt?”

Niemand verwacht de ander te overtuigen, maar wel wordt gerekend op een open, rustige, grappige, stimulerende, respectvolle discussie waardoor beide partijen meer inzicht kunnen verwerven in hun tegenpool. Wanneer kan dit in Vlaanderen?

Veehouder vraagt feiten maar brengt fictie

De heer Waalkens (PvdA) pleit in het Dagblad van zaterdag 23 mei dat de discussie over de intensieve veehouderij (bio-industrie) over feiten moet gaan zonder ook maar een feit te noemen. Bij dhr Waalkens, zelf veehouder, zou je kunnen aanvoeren dat hij zijn betoog houdt uit eigen belang. Het beeld dat de intensieve veehouderij duurzaam kan zijn klopt niet. 13 miljoen! hectaren oerwoud per jaar wordt gekapt om plaats te maken voor de productie van soja en graan dat gebruikt wordt als voer voor vooral varkens en kippen. Meer dan 5 kilo veevoer is nodig voor het produceren van 1 kilo vlees. Door deze kap sterven nu 1000x sneller als ooit waargenomen diersoorten uit. Nederland is na China de grootste importeur van soja. De klimaatveranderingen kunnen we makkelijker de baas als we onze (vlees) consumptie beperken. Vele duizenden kilo’s antibiotica worden preventief gevoerd aan kippen en varkens in de bio-industrie. Effectievere maatregelen ter voorkoming van dierziekten is het vermijden van grote concentraties van dieren op een plek. Dat lukt alleen in kleine veehouderijen.

Laten we produceren voor onze eigen behoefte, niet voor onze hebzucht. Kies daarom ook voor een vleesvrije dag in week.

Johan de Leeuw

Varkens in Nood hekelt supermarkt

Supermarkten adverteren massaal met goedkoop industrievlees

Persbericht Supermarktmonitor Varkens in Nood: biologisch vlees en vleesvervangers worden in reclamefolders nauwelijks aangeprezen.
Supermarkten benadrukken graag dat ze dierenwelzijn hoog in het vaandel hebben. Hun reclamefolders zijn echter gevuld met aanbiedingen van dieronvriendelijk vlees. Biologisch vlees en vleesvervangers zijn in de folders niet of nauwelijks te vinden. ‘Vlees eten is slecht voor de dieren en slecht voor het milieu. Reclame maken voor goedkoop vlees is onethisch’, stelt Hans Baaij, directeur van Stichting Varkens in Nood.

Met het paasfeest voor de deur, dat van oudsher wordt gevierd met een veelheid aan dierlijke producten, is Varkens in Nood een onderzoek gestart naar de frequentie waarmee supermarkten industrievlees, biologisch vlees en vleesvervangers aanprijzen. In 92 procent van de aanbiedingen bleek het om industrievlees te gaan.

Albert Heijn gaat er prat op de grootste te zijn op het gebied van vleesvervangers. De supermarkt zegt de consument aan te moedigen om minder vlees te eten. Loze woorden, zo blijkt uit het onderzoek van Varkens in Nood. Albert Heijn maakte in de onderzochte periode 24 keer reclame voor gangbaar industrievlees. Biologisch vlees en vleesvervangers waren in folders van de supermarkt niet te vinden.

C1000 deed het in de zes weken die het onderzoek besloeg niet beter. De supermarkt heeft in de onderzochte periode 39 keer industrievlees onder de aandacht gebracht. Biologisch vlees en vleesvervangers bleven in de folders van de supermarkt achterwege. Ook Jumbo, Dekamarkt, Aldi en Lidl maakten louter reclame voor vlees van dieren die onder erbarmelijke omstandigheden zijn gehouden en geslacht.

Van de dertien supermarkten onderscheidde alleen Dirk van de Broek zich in positieve zin wat betreft het aanprijzen van biologisch vlees. De supermarkt maakte in haar folders 23 keer reclame voor biologisch vlees tegenover 52 reclames voor industrievlees. Varkens in Nood hoopt dat de supermarkt die voortrekkersrol ook in de toekomst blijft vervullen.

Biologisch vlees speelt een ondergeschikte rol in supermarktfolders, maar vleesvervangers lijken werkelijk producten waarvoor supermarkten zich schamen. Samen maakten de dertien supermarkten slechts tien keer reclame voor vleesvervangers, tegenover 609 reclames voor vlees.

Supermarkten kunnen veel betekenen als het gaat om het uitbannen van dierenleed in de vee-industrie. Ze hebben immers veel invloed op het koopgedrag van de consument. Varkens in Nood ziet graag dat supermarkten hun diervriendelijke producten promoten. De stichting zal daarom haar onderzoek voortzetten en elk kwartaal een supermarktmonitor publiceren.

Zie ook deze video over hoe supermarkt marketing werkt.

Bij mensen die geen vlees eten, komt kanker minder voor

Bij mensen die geen vlees eten, komt kanker minder voor. Dat concluderen Britse wetenschappers naar aanleiding van een onderzoek onder ruim 63.000 mannen en vrouwen tussen de 20 en 89 jaar.

Toch kopte Food Holland:
'Vegetariërs hebben meer kans op darmkanker'
Vegetariërs hebben meer kans op het krijgen van darmkanker. Dat blijkt uit een onderzoek van de European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC), verbonden aan de Universiteit van Oxford.

Ook het Agrarisch Dagblad opende met:
'Meer darmkanker bij vegetarisch dieet'
Mensen die geen vlees eten hebben 30 procent meer kans op darmkanker dan mensen die wel vlees eten.

In de onderzoeksgroep als geheel kwam kanker minder voor dan in de populatie wordt vermoed. Een verhoogd voorkomen van darmkanker bij vegetariërs in de onderzoeksgroep is daarmee nog niet een indicatie dat een vegetarisch dieet een verhoogde kans op darmkanker oplevert.
Op zich zijn de koppen over darmkanker niet onjuist, maar het wekt ten onrechte de suggestie dat je door een vegetarisch dieet een verhoogde kans op kanker zou hebben en het tegendeel is juist het geval.

Het Vlaams Infocentrum land- en tuinbouw meldt:
De wereldwijd meest omvattende studie ooit rond de risico's verbonden aan het eten van rood vlees bevestigt dat overmatige consumptie van steaks, hamburgers en koteletten af te raden is. Grote porties runds-, varkens- en ander rood vlees verhogen het risico op kanker, aandoeningen aan het hart en bloedvaten, alsmede andere ziektes.

Vlees is geen geboorterecht

'Vlees is geen geboorterecht' over Michael Pollan die in Nederland was om een lezing te geven en een nieuw boek te promoten. In de NRC van 28 februari een verslag van een masterclass die Pollan gaf op 10 februari 2009 met als titel: “In defense of food”.

De masterclass was georganiseerd door Biologica en IUCN in het internationaal hoofdkantoor van Triodos Bank, Zeist.

Een citaat:
Ik reed over een Californische landweg, blauwe lucht, prachtig gouden landschap. Plotseling rook ik een verschrikkelijke lucht, zoals ik nog nooit had geroken. Ik keek rond. Alles zag er nog prachtig uit. Maar na 2 km was het landschap ineens zwart. Een zwart landschap met 75.000 koeien, die in hun eigen mest stonden. Het was een “feedlot”, een afmesterij. Een stad van vee. Overal lagen enorme piramides van mest en van maïs. En de koeien hadden de functie om de ene piramide om te zetten in de andere piramide. Ik had nog nooit zoiets gezien. Het was echt een visioen van de hel.

Pijnpunten en kansen van de vleesveesector

Op de Belgische site landbouwleven valt onder de titel “Pijnpunten en kansen van de vleesveesector” te lezen:

Naar het voorbeeld van de dialoogdagen over de problematiek van jongeren in de landbouw, de paardenhouderij en de biologische landbouw, startte Vlaams minister-president Peeters maandag 9 februari jl. nu ook met de vleesveesector een viertal dialoogdagen op. Tijdens de eerste van deze vier dialoogdagen benadrukte de minister-president vooreerst het belang van de vleesveesector voor de Vlaamse landbouweconomie. Sinds de invoering van de melkquota en mede door het instellen van premies voor ondersteuning van de rundvleesproductie, is het houden van vleesvee uitgegroeid tot een volwaardige bedrijfstak in Vlaanderen. De laatste jaren bedroeg de bruto rundvleesproductie bijna 300.000 ton karkasgewicht. De productiewaarde maakt 12% van de totale Vlaamse eindproductiewaarde uit en rundvlees is - na varkensvlees en zuivel - het derde belangrijkste veeteeltproduct. Het komt op nummer vier in de rij van alle land- en tuinbouwproducten in Vlaanderen.
Bovendien is het een sector die een positieve handelsbalans van 350 miljoen euro vertoont. Hiermee behoort België tot de top 12 van de landen die rundvlees exporteren. Nederland (38%), Frankrijk, Duitsland en Italië zijn de belangrijkste afnemers van het Belgisch rund- en kalfsvlees.

Daarnaast mogen we, volgens de minister, ook de pijnpunten die samengaan met de ingevoerde producten, niet verzwijgen. “Vraagt de consument zich bijvoorbeeld wel voldoende af of het vlees dat geproduceerd is in andere continenten aan dezelfde hygiëne- en kwaliteitseisen moet voldoen?”, zo stelde de minister, waarbij hij expliciet verwees naar Brazilië, Argentinië en andere landen waar rundvleesproducenten aan minder strenge voorwaarden moeten voldoen dan de Vlaamse producenten.

Uit die eerste dialoogdag bleek alvast dat bij de meeste deelnemers het gevoel bestaat dat op gebied van export nog wel een tandje moet bij gestoken worden.
Een andere vaststelling tijdens de eerste dialoogdag was dat de productiekosten in de vleesveehouderij in Vlaanderen hoger liggen dan elders in de wereld, maar bovendien ook - en dat is zorgwekkender - hoger dan elders in de Europese Unie. Ook daar zal dus moeten aan gewerkt worden.

Tot zover citaten van de site landbouwleven.

Het is duidelijk dat de dialoog op een beperkte manier wordt gehouden. Net als in Nederland zou een betrekken van de nadelen van de intensieve veehouderij volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’ en een eerlijke berichtgeving over de nadelen van (onder andere financiële steun aan) de intensieve veehouderij een veel reëler afweging opleveren. Aan rundvleesproducten uit Brazilië en Argentinië zou prima de eis gesteld kunnen worden dat deze afkomstig zijn van dieren die in natuurlijke omstandigheden leven, dat wil zeggen in de grote grazige weiden die deze landen in veel ruimte mate hebben dan Vlaanderen en Nederland.

Pleidooi voor conserverende landbouw

Onder de titel ‘Er zijn andere landbouwmethodes nodig om de wereld te voeden’ doet Agriholland verslag van de bijdrage van directeur Shivaji Pandey van de landbouw en voedselorganisatie van de Verenigde Naties FAO vorige week op een internationaal landbouwcongres in New Delhi. Boeren moeten volgens hem kiezen voor een conserverende landbouw, waarbij er zo weinig mogelijk bodembewerkingen worden toegepast. Met conserverend wordt hierbij duurzaam voedsel verbouwen bedoeld. Overmatig ploegen, overbevissing, overmatige bemesting, irrigatie en bestrijdingsmiddelengebruik heeft het ecosysteem te veel belast, stelt Pandey.

Wat in het pleidooi van Pandey opvallend mist is een oproep tot minder vlees consumeren. Een dergelijke verandering in consumptiepatroon zet veel meer zoden aan de dijk in het voeden van meer mondiale monden en heeft ook nog eens effect op het tegengaan van de opwarming van de aarde. Conserverende landbouw zorgt bovendien voor extra vastlegging van CO2. Door het land niet te ploegen wordt er ook water bespaard.