Een inspectie in opdracht van stichting Dier en Recht bracht aan het licht dat zwangere koeien -in strijd met de wet- vijf dagen aaneen werden vervoerd. Ze kregen geen water en geen rust, de temperaturen bedroegen soms 16 graden onder nul en de vrachtwagens waarmee ze van Nederland naar Rusland werden vervoerd waren onverwarmd. De exporteur ontvangt subsidie voor deze levende export naar buiten de Europese Unie. Controle voor verstrekking hiervan heeft het Ministerie overgelaten aan het Productschap PVE. De sector controleert zo zichzelf.
In de wet1 staat dat runderen tijdens een veetransport maximaal 29 uur vervoerd mogen worden. Daarna is er verplicht een rustpauze van 24 uur, waarbij de dieren uitgeladen moeten worden en voer en drinken moeten krijgen. Tijdens het transport mag de temperatuur niet lager dan 5 en niet hoger dan 30 graden zijn.
Er bestaan sterke vermoedens dat de Nederlandse exporteurs zich niet aan de wettelijke vervoerseisen houden. Om dit vermoeden te onderzoeken gaf Dier en Recht haar Duitse partnerorganisatie Animals’ Angels opdracht een willekeurig transport te controleren. Vier vrachtwagens van Duitse vervoerder Spedition Hefter, elk volgeladen met twee verdiepingen zwangere Nederlandse koeien, werden gevolgd tot diep in Rusland.
Zoals zaterdag in het tv-programma EénVandaag uitgebreid te zien zal zijn, bleken de dieren meer dan 100 uur vervoerd te worden zonder water te krijgen of uitgeladen te worden. Gemeten temperaturen waren overdag al ver onder nul, ‘s nachts soms wel -16 graden Celsius. Een blik in de vrachtwagens leerde dat de uitwerpselen van de koeien bevroren waren, en dat het plafond zo laag was dat de koeien nauwelijks rechtop konden staan.
Het controlepunt bij aankomst werd bemand door het controlebedrijf Controll Union uit Rotterdam. Deze controleerden alleen of de koeien nog leefden: per levend dier dat buiten de Europese Unie aankomt krijgt de exporteur namelijk +/- €150 aan exportsubsidie en -restituties. Of tijdens het vervoer aan de wettelijke transporteisen was voldaan, werd niet gecontroleerd. Dit laatste is verplicht om in aanmerking te komen voor de subsidies.
Verantwoordelijk voor de subsidies is het Ministerie van LNV, Dienst Regelingen. Zij laat de controle echter over aan Productschap PVE, die op haar beurt vertrouwt op papieren, aangeleverd door de exporteur. De exporteur is verplicht te laten controleren en schakelt hiertoe zelf een controlebedrijf in, om de benodigde papieren te krijgen. Met andere woorden: de sector controleert zichzelf en de EU betaalt.
Deze misstanden zijn niet een op zichzelf staand feit. Ook uit andere inspecties blijkt dat de transportregels vaak met voeten getreden worden, ten nadele van de getransporteerde dieren. Zo werd eerder door de Animals’ Angels onthuld dat bij het over-zwanger vervoeren van koeien van Nederland naar Griekenland 15 koeien overleden, dat 263 biggen gestikt waren tijdens een dergelijk transport, en was zeer recent nog in het nieuws dat Deense transportfirma’s systematisch varkens extreem verwaarlozen en mishandelen.
