CO2-verdoving bij biggencastratie veroordeeld door anesthesisten

In de discussie over kooldioxide als verdovingsgas hebben de dieranesthesisten nu officieel stelling genomen: hun internationale organisatie Association of Veterinary Anaesthetists (AVA), is tegen castratie van biggen onder CO2-verdoving. In een verklaring wordt gesteld dat het CO2-gas de biggen pijn bezorgt, onder meer door irritatie van de luchtwegen. Daarnaast worden onder meer spiertrekkingen en stress waargenomen. Castratie voorkomt dat varkensvlees in de pan gaat stinken (berengeur).
Volgens AVA-bestuurslid Hans Nieuwendijk is het gebruik van CO2 als verdovingsgas onbegrijpelijk gezien alle informatie die daarover bestaat. Nieuwendijk wijst erop dat ook de napijn van castratie niet wordt bestreden met de verdoving. „En castratie is een van de meest pijnlijke ingrepen die je je kunt voorstellen”, zegt hij. „Je zou de biggen na castratie een pijnstiller moeten toedienen. Maar dat kost een dubbeltje en dat heeft men er niet voor over”.
Meer lezen? Kijk bij Rechten Voor Al Wat Leeft.

Varkens lijden door verdoving en verveling

Journaliste Pauline Veen van Eenvandaag bekeek samen met oud-dierenarts en verdovingsexpert Reinder Hoenderken beelden van een verdoving van varkens met CO₂.
In haar weblog schrijft zij:
Vijf keer zie ik een varken in totale paniek zijn kop heen en weer slaan tegen de wand van de bak. Zijn voorpoten zitten vastgebonden om ervoor te zorgen dat de elektroden op zijn hoofd, die de hersenactiviteit moeten meten, er niet afvliegen. Maar anders waren er echt ongelukken gebeurt, met zo’n beest van 120 kilo. Hij probeert echt alles om eruit te komen, tevergeefs. Als leek denk ik: dit is toch wel ‘onaanvaardbare pijn en opwinding’.
Dertig jaar oude beelden ja, maar: het gas is niet veranderd, de dieren zijn niet veranderd, de methode is niet veranderd. Alles gaat zoals het toen ging.
En dus kunnen we dankzij de boven water gehaalde filmbeelden ons na dertig jaar weer afvragen: lijden onze varkens?

Oordeelt u zelf: op Eenvdaag kunt u de uitzending bekijken die collega Simone Timmer en ik erover maakten.

Tot zover het weblog.

In de uitzending rekent Hoenderken voor dat bij een slachterij die jaarlijks 5 miljoen varkens slacht, die elk 20 seconden lijden ("ongerief") door bovengenoemde methode van verdoven, 100.000.000 seconden dierenleed oplevert.
Helaas is dit niet enige moment dat een varken lijdt in zijn leven. In de zes maanden die een varken in zijn korte leventje opgroeit in een saaie stal mag ook de verveling gerekend worden onder dierenleed.

CO2-bedwelming van varkens kan daglicht niet verdragen

Persbericht: 28/01/09: Experts zijn het er al jaren over eens: het bedwelmen van slachtvarkens met CO2 is dieronvriendelijk en zorgt voor onnodig lijden. Beelden van de gruwelijke wijze waarop varkens worden verdoofd, voorafgaand aan het slachten, zijn jarenlang geheim gehouden. Een drietal dierenbeschermingsorganisaties heeft met hulp van bedwelmingsexpert dr. Hoenderken de hand weten te leggen op schokkende videofragmenten die zijn gemaakt tijdens meerdere wetenschappelijke onderzoeken aan de universiteit van Zürich.

De beelden tonen op confronterende wijze hoe varkens na blootstelling aan het gas in paniek raken en wilde bokkensprongen maken. Happend naar lucht zakken de dieren na zo’n halve minuut door hun poten om al stuiptrekkend buiten bewustzijn te raken. In meerdere grote slachthuizen in binnen- en buitenland worden per dag duizenden varkens in groepen op deze wijze bedwelmd. Alleen al bij varkensslachterij Vion in Boxtel ondergaan per week 55 duizend dieren dit lot.

Varkens zijn zeer gevoelig voor het prikkelende gas en worden al snel onrustig als de hoeveelheid CO2 in de lucht toeneemt. Net als bij mensen zorgt het gas voor irritatie aan hun luchtwegen en hevige ademnood. Onderzoek heeft aangetoond dat varkens liever dagenlang doorbrengen zonder voedsel of water dan te worden blootgesteld aan hoge concentraties CO2.

De verdoving van varkens met CO2 in de slachthuizen vindt plaats in afgesloten ruimtes die geen ramen hebben en waarin geen camera’s zijn geïnstalleerd. Daardoor is het voor de Voedsel en Waren Autoriteit onmogelijk om het lijden van de dieren te beoordelen. Dit gebrek aan transparantie is in strijd met de Europese wetgeving, die stelt dat controlerende instanties te allen tijde toegang moeten hebben tot alle delen van een slachthuis. Varkens in Nood heeft bezwaar gemaakt tegen de onmogelijkheid om het slachtproces te controleren, maar de VWA ziet er de noodzaak niet van in.

Met de videobeelden willen de samenwerkende stichtingen Varkens in Nood, Wakker Dier en Rechten voor al wat Leeft laten zien dat het bedwelmen van varkens met CO2 een inhumane praktijk is die het daglicht niet kan verdragen. Zolang controle onmogelijk is, blijft het varken achter in het donker.

Gruwelijke beelden van bedwelming slachtvarkens

Bep de Boer van de stichting Rechten Voor Al Wat Leeft schrijft (in iets andere volgorde) in het contactblad van januari:

Afgelopen zomer is dr R. Hoenderken, expert op het gebied van bedwelming van slachtdieren, er in geslaagd video-beeldmateriaal van de Zwitserse Universiteit van Zürich in handen te krijgen van proeven uit 1976 en uit 1994 met varkens die met CO2 werden bedwelmd, en waarover destijds in Zwitserland veel commotie is ontstaan.
Toevoeging van zuurstof (O2) aan de CO2 zou de excitatie en de stress van de varkens in hun laatste ogenblikken grotendeels opheffen. Dat was in 1963 al bekend! En in 1993 werd dit nog eens door nieuw onderzoek bevestigd. Desondanks vindt men het nog steeds niet nodig om de wet- en regelgeving te veranderen en de bedwelmingsapparatuur aan te passen. Uitgaande van de gedachte "Wat niet weet wat niet deert" houdt men liever járenlang het gruwelijke schouwspel verborgen dan een verbetering voor de dieren aan te brengen.
Ook al wisten we ongeveer wat ons te wachten stond, toch waren de videobeelden ronduit schokkend. Wat Dr. Hoenderken altijd al had gezegd, bleek duidelijk uit deze beelden en uit de begeleidende dissertaties van de Zwitserse onderzoekers J. Cantieni (1976) en M. Kull (1994). CO2-bedwelming gaat inderdaad gepaard met een heftige excitatiefase (= doodsangst en stress) door slijmvliesirritatie en ademnood.
De eerste opname uit 1976 liet het volgende zien: Varkens krijgen meerdere dagen het lekkerste eten geserveerd in een plexiglazen afgesloten ruimte met schuine klapdeur, totdat de ruimte door de varkens geassocieerd wordt met eten. De dieren rennen elke keer enthousiast de ruimte in waarna de klapdeur dichtvalt. Vervolgens wordt de ruimte, die enkele dagen functioneerde als eetkamer, gevuld met meer dan 70% CO2. Zoals gewoonlijk rennen de varkens naar binnen, maar raken vrijwel direct in een toestand van extreme stress: ze deinzen terug, kijken angstig om zich heen en proberen te vluchten. Ze hijgen, springen, vallen om of zakken door de poten, komen weer op, krijsen en slaan zichzelf tegen de wanden aan. Ook lijken de dieren in het begin bewust hun adem in te houden, alsof ze met de kop onder water worden gehouden.
Er worden momenteel plannen uitgewerkt om publiek en overheid te confronteren met de realiteit van de CO2-bedwelming. Zo zal er om te beginnen circa begin januari een t.v.-uitzending komen waar de beelden zullen worden vertoond, mét deskundige toelichting. Houdt u de actualiteitenrubrieken vanaf Nieuwjaar in de gaten (Eén Vandaag, Nova, etc.) Maar er staan nog meer activiteiten op het programma. In het volgende contactblad hopen we u meer te kunnen melden.

Hoeveel vee wordt in overmaat halal geslacht?

Halal slachten is onverdoofd ritueel slachten. Vlees van dieren die halal zijn geslacht wordt gewoon in de supermarkt verkocht, het smaakt immers niet anders. Maar onverdoofd slachten levert veel meer dierenleed op dan “verdoven” met een schietmasker. Slachterijen slachten meer dieren halal dan de vraag is.
Als dieren niet bedwelmd worden moet er een ambtenaar bij zijn van de Rijkskeuringsdienst voor Vee en Vlees. Deze aanwezigheid moet worden betaald en wordt in de prijs van het vlees doorberekend. Daarom is het vlees van bedwelmde dieren in principe goedkoper dan van onbedwelmde dieren. Wanneer de ambtenaar niet aanwezig is, is het goedkoper, omdat het een handeling scheelt. Tijd is ook in een slachthuis geld. Maar hoeveel dieren worden er aldus extra geslacht? Gaat het om tientallen, honderden, duizenden of zijn er slachthuizen die standaard slachten zonder verdoving?
Het wordt tijd dat minister hierover aan de tand wordt gevoeld.

Op Kennislink valt hierover het volgende te lezen.

Belediging
De Federation of Veterinarians of Europe (FVE), een overkoepelende organisatie waar dierenartsen uit meer dan dertig landen aan deelnemen, werkt aan een rapport waarin zij stelt dat het slachten van onverdoofde dieren onacceptabel is. In oktober presenteerde voorzitter Fred Nind op het jaarcongres van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor de Diergeneeskunde de vijf uitgangspunten van de zogeheten position paper.

Ten eerste gaat ritueel slachten gepaard met extra stress voor de dieren. De dieren moeten namelijk in de juiste houding gebracht worden voor de slacht. De kantelapparaten veroorzaken door de onnatuurlijke houding desoriëntatie en stress bij de runderen.
Verder zijn de dieren niet direct ongevoelig na de halssnede. Tot het moment dat ze het bewustzijn verliezen lijden de dieren pijn. In diezelfde periode kan het gebeuren dat er bloed of maaginhoud in de longen van het dier terecht komt. In dat geval stikt de koe in zijn eigen bloed. Het is ook mogelijk dat de koe stikt als de hersenzenuwen nervus vagus en de nervus phrenicus doorgesneden zijn. Zonder deze zenuwen houden de longen op met functioneren. De FVE concludeert dat ritueel slachten “een belediging voor de waardigheid van het dier” is.

Keuzevrijheid.
Een klein deel van de ritueel geslachte dieren komt als gewoon vlees op de markt. Dat speelt vooral bij de joodse slacht, de shechita. Alleen het voorste deel van een geslachte koe, wordt door joden gegeten. Het achterste deel gaat als gewoon vlees verder in de productieketen. Hetzelfde geldt voor “afgekeurde” dieren. Na de joodse slacht inspecteert een rabbi of een andere gemachtigde het karkas op ongerechtigheden. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de borstkas. Als er afwijkingen worden aangetroffen, wordt het hele karkas afgekeurd. Want volgens de joodse wetten moet een dier helemaal gezond zijn op het moment van slachten. Maar ook in overmaat halalgeslachte dieren gaan als gewoon vlees verder. Dat spreekt voor zich, legt de RVV uit. Want de koe is in een gecertificeerde slagerij geslacht. Het vlees wat daar vandaan komt, is wettelijk goedgekeurd voor consumptie.

Het grootste deel van de Nederlandse kipfilet is halal, ook als dat niet op de verpakking staat. Om export van weinig populaire delen van de kip naar moslimlanden mogelijk te maken, wordt voor het gemak alle kip halal geslacht.


Klik hier om meer te lezen over halal slachten of in de Internetversie bij de labels.

Verdoven van slachtvee

Er is in Nederland veel commotie ontstaan over halal vlees en onverdoofd ritueel slachten. Volgens de halal voorschriften zou een dier bij bewustzijn moeten zijn alvorens het de halsslagader wordt doorgesneden.

rel="noopener noreferrer" target="_blank" Bij de gewone slacht zou dit diervriendelijker gebeuren omdat de dieren dan worden verdoofd alvorens de halsslagader wordt doorgesneden. Dat verdoven gebeurt door het dier een pen door het hoofd te schieten. Het dier valt neer en wordt vervolgens de slagader doorgesneden, terwijl tegelijkertijd het via een achterpoot aan de slachtlijn wordt gehangen om te verbloeden.

Varkens worden soms met CO2 verdoofd. Deze methode is vanwege de verstikkingsverschijnselen omstreden.

Kippen worden eerst aan de poten opgehangen en op de kop door een stroombad geleid met de bedoeling om hen te verdoven alvorens hun hals wordt “doorgezaagd”. Omdat op dit stroombad vaak te weinig stroom staat (om beschadiging aan het vlees te voorkomen) is de verdoving onvoldoende en worden de kippen bij bewustzijn de hals doorgesneden of in ergere gevallen, slechts deels.

Er is ook een bedwelming mogelijk met gas CO2O2. Deze methode is iets duurder dan het stroombad.

Een konijn dat geslacht wordt krijgt een klap op de kop ter verdoving en de rest van de procedure is als hierboven.

Het is aan de lezer om te bepalen of de manier van verdoven met CO2, slagpen, stroombad of klap op het hoofd diervriendelijk is. Voor wie dit idee onverdraaglijk is, zit er niets anders op dan van het eten van vlees af te zien. Gelukkig heeft dit vooruitzicht meer voordelen dan nadelen.

Snijden in varkenstapel of varkensballen?

De reconstructie van de Brabantse varkenshouderij heeft meerdere redenen. Eén daarvan is preventief: wanneer er weer varkenspest uitbreekt, hoopt men de verspreiding te vertragen door stroken te maken, die voor het virus lastig zijn over te steken. Deze stroken zouden moeten bestaan uit gebied zonder varkenshouderij.
Het castreren van biggen doen varkenshouders omdat het vlees van een deel van de mannelijke biggen wanneer deze volwassen worden een duidelijke berengeur afgeeft.
Om dit te voorkomen zijn er grofweg 2 ingrepen mogelijk: de biggetjes castreren of de biggetjes eerder naar de slacht brengen.
Castreren doet pijn en kost 1 euro dertig wanneer dit onder verdoving moet gebeuren. Een varken eerder naar de slacht brengen, betekent mogelijk een lagere opbrengst omdat het dier mogelijk nog niet helemaal volgroeid is.
Kortom het gaat de varkenshouders om de centen.
En waarom zijn die centen zo belangrijk? Omdat men wil exporteren. Wil men goedkoper produceren dan collega’s uit het buitenland dan telt iedere cent.
Maar waarom laat Nederland nog steeds toe dat met name in Brabant een zeer grote overproductie van varkens plaatsvindt, terwijl in de direct omgeving over de grens (in België en Duitsland) voldoende varkensvlees wordt geproduceerd voor de eigen consumptie?
De overproductie van varkensvlees veroorzaakt dierenleed en schade aan het milieu (de Peel).
Een duurzame oplossing kan worden gevonden in het snijden van de Brabantse varkensstapel.