Olifanten in dierentuinen en circussen

Merijn bij de Lorredraaiers, of over olifanten

Hoe gek het ook klinkt - we moeten Merijn Henfling toch dankbaar zijn voor zijn bespreking van circus Renz in de krant van 25 juli j.l.*: hij noemt n a m e n die ons aanzienlijk verder helpen. Het gaat over de eenzame olifant die ik vorige week op het asfalt bij het station-Amsterdam Zuid zag staan, tussen de circustent, de auto’s en de woonwagens.

Als je bijvoorbeeld zoekt op internet op de door hem genoemde Adriana Folco (Althoff), dan krijg je een indruk van de ernst en omvang van de zaak. Deze mevrouw (38) – die ook met paarden werkt – houdt 1 Aziatische (‘Indische’) olifant, genaamd Baby of Baba.

Hij komt uit het wild!

Het houden van een eenzame olifant in circussen is geen uitzondering. Ik herinner me dat een Australische dierenorganisatie daarover in 2002 geprocedeerd heeft; het houden van één olifant - een kuddedier - kan op zichzelf al gezien worden als dierenmishandeling. Het vonnis is me niet bekend; wel meen ik dat het circus daarna ervoor gezorgd heeft dat het dier, Arna, een partner kreeg. Weinig minder verschrikkelijk natuurlijk.

Alleen al in Duitsland worden in totaal omstreeks 200 olifanten gevangen gehouden.

Het land is er bezaaid mee; op 90 verschillende plekken loop je tegen ze op. Je kunt ze daar ook kopen en misschien worden ze daar ook afgericht. De gruwelpraktijken over het breken van de wil van m.n. baby-olifanten in Azië zijn te weinig bekend.

Dierentuinen zijn wereldwijd georganiseerd, wat niet betekent dat iedere dierentuin daarbij is aangesloten. Gegevens over aantallen dieren in dierentuinen worden bijgehouden; over circussen zijn ze niet bekend.

In dierentuinen worden olifanten niet alleen gehouden. Over de hele wereld worden – alleen al in dierentuinen dus – ongeveer 850 olifanten gevangen gehouden, in een verhouding bullen-koeien 1: 3. Daarvan ca 350 Afrikaanse olifanten, ondanks het geweldige overschot van die dieren in Afrika.

De op een na grootste collectie olifanten in Europa is in Emmen, n.l. 16 Aziaten (Indische olifanten); de grootste in Berlijn: 21 (Afrikanen en Aziaten). In overige Ned. dierentuinen zijn er nog eens ca 34; het totaal ervan in deze dwergstaat komt daarmee op 50.

Wel aardig om hierbij te weten dat de Berlijnse dierentuin 160 ha beslaat, die in Emmen 20 – kleiner dan Blijdorp!

De oude stadsdierentuin van Londen houdt al jaren geen olifanten meer: na aanhoudende acties van dierenvrienden zijn de 9 Aziaten verplaatst naar Whipsnade (245 ha).

Maatregelen

Dieren in circussen moeten verboden worden. Circussen die een eenzame olifant opvoeren, zoals Renz, zou op dit moment al een vergunning geweigerd moeten worden.

Het bestand aan dieren in dierentuinen zou heel drastisch gesaneerd dienen te worden.

Stadsdierentuinen hebben geen reden van bestaan; ze zijn te klein en de huidige mobiliteit maakt ze overbodig.

Subsidies dienen te verdwijnen.

Overheidsoptreden tegen vermaak met dieren wordt gemakkelijker aanvaard dan tegen bijv. dierproeven en bio-industrie. Die laatste worden nog vaak – ten onrechte – gezien als onvermijdelijk. Van vermaak met dieren snapt iedereen dat dat in deze tijd overbodige dierkwelling is. De meeste kinderen voor wie dit ‘vermaak’ bedoeld is, vinden de versufte dieren niet boeiend. Alleen de aapjes kunnen ze nog wel aan het lachen maken. Daarvoor hebben we dan de Apenhe(u)l.

En wat de ouders betreft: voor hen is het in het algemeen een prijzig uitje. De kinderboerderij kost niks.

E.D.

* Merijn Henfling, 'Een oer-Hollands circus met een nieuwe dosis modern spektakeltheater' (Volkskrant, 25-07-2008, Kunst, blz. 14)