strofe 31
Natuurlijk doemt nu het varken hier op:
zeeën van woorden in een notendop.
Het is lang geleden en ik was nog zo groen,
dat ik alleen maar kon kijken en er niks aan kon doen.
En ik wist niet eens of het erg was of niet.
Het gaf, voelde ik, een vreemdsoortig verdriet,
die krijsende zeug die vocht voor haar leven,
maar die, door mensen met touwen, lijnrecht werd gedreven
naar de plek waar ze – en dat wist ze zelf ook,
want het was de dood, die ze al heel die tijd rook –
omgegooid werd en door de slachter in haar keel gestoken.
Ik denk niet, dat er door de mensen veel werd gesproken,
zolang het beestje zo gilde. Het ging door merg en been.
En ineens was het stil. Weg, haar onzichtbare zieltje. Waarheen?
Die stroom van vers bloed gulpt nog voor mijn ogen.
Of ik ze toen met mijn zakdoek moest drogen?
Vast niet. Het was of het te veel en te groot was voor tranen:
het was zo en niet anders en je kon niemand vermanen.
Want het was een soort wet, dat een varken, groot, vet,
door God of het noodlot op zijn plek werd gezet.
32
Als de zeug dood was en het bloed opgevangen
en dat zachtroze lichaam door stilte bevangen,
dan lag ze, gelaten, te wachten op het branden;
het stro en de balkjes, die waren al voorhanden.
De vlammen rond dat varken in de donkere lucht —
Was het opwinding, medelijden of sensatiezucht,
of alles tezamen? Ik zou het niet weten,
maar ik zal het, net als mijn vader, nooit vergeten,
dat schouwspel zo vroeg in de morgen – spel? –,
dat wel wat op het vagevuur leek, of de hel.
Die gretige vlammen in die dreigende lucht —
ik slaakte, vermoed ik, een klein meisje, een zucht.
De geschroeide huid werd grondig geschraapt,
voordat het varken, door een lamp in het donker begaapt,
met veel kracht werd open gekapt door de slachter.
En dan keek je niet meer tégen die huid, maar er achter.
De stank en het bloed en die wirwar van darmen,
waar de slachter in graaide met zijn blote armen —
Wij hebben toen, kleintjes, vast naar adem gehapt.
En voor gróte mensen werd een borrel getapt.
33
Van het verdere slachten weet ik weinig meer af.
Een stukje zwoerd, ja, voor beloning of … straf?
Want ik wist niet wat ik ermee moest beginnen;
het had een raar smaakje, van buiten en van binnen.
Ik was nog heel klein en ik hielp nog niet mee.
En wat mijn rol in het geheel was? Ik had geen idee.
De drukte die dag was ergens wel fijn,
maar mama en papa konden er niet echt voor je zijn
met aandacht en tijd. En er was iets, en iets niet …
maar het was al weer … weg, want tijd vliedt.
Of toch niet? Er was iets gebeurd, dat voelde je heel goed,
het had ergens te maken met lafheid en moed,
iets heel anders dan school of spelen in schuur,
het had geen naam en geen plek, en al zeker geen uur.
En at je dan bloedworst, diezelfde avond gebakken,
waar je zoveel je maar wou van mocht pakken,
en een dag later de hersenen, dan kon je nog merken,
dat je zomaar een zeug naar binnen zat te werken,
maar de hoofdkaas en het spek en de hammen, daarna …
Ik zei niks. En áls ik wat zei, dan zei ik maar ja.
Door Anne Sturm
Natuurlijk doemt nu het varken hier op:
zeeën van woorden in een notendop.
Het is lang geleden en ik was nog zo groen,
dat ik alleen maar kon kijken en er niks aan kon doen.
En ik wist niet eens of het erg was of niet.
Het gaf, voelde ik, een vreemdsoortig verdriet,
die krijsende zeug die vocht voor haar leven,
maar die, door mensen met touwen, lijnrecht werd gedreven
naar de plek waar ze – en dat wist ze zelf ook,
want het was de dood, die ze al heel die tijd rook –
omgegooid werd en door de slachter in haar keel gestoken.
Ik denk niet, dat er door de mensen veel werd gesproken,
zolang het beestje zo gilde. Het ging door merg en been.
En ineens was het stil. Weg, haar onzichtbare zieltje. Waarheen?
Die stroom van vers bloed gulpt nog voor mijn ogen.
Of ik ze toen met mijn zakdoek moest drogen?
Vast niet. Het was of het te veel en te groot was voor tranen:
het was zo en niet anders en je kon niemand vermanen.
Want het was een soort wet, dat een varken, groot, vet,
door God of het noodlot op zijn plek werd gezet.
32
Als de zeug dood was en het bloed opgevangen
en dat zachtroze lichaam door stilte bevangen,
dan lag ze, gelaten, te wachten op het branden;
het stro en de balkjes, die waren al voorhanden.
De vlammen rond dat varken in de donkere lucht —
Was het opwinding, medelijden of sensatiezucht,
of alles tezamen? Ik zou het niet weten,
maar ik zal het, net als mijn vader, nooit vergeten,
dat schouwspel zo vroeg in de morgen – spel? –,
dat wel wat op het vagevuur leek, of de hel.
Die gretige vlammen in die dreigende lucht —
ik slaakte, vermoed ik, een klein meisje, een zucht.
De geschroeide huid werd grondig geschraapt,
voordat het varken, door een lamp in het donker begaapt,
met veel kracht werd open gekapt door de slachter.
En dan keek je niet meer tégen die huid, maar er achter.
De stank en het bloed en die wirwar van darmen,
waar de slachter in graaide met zijn blote armen —
Wij hebben toen, kleintjes, vast naar adem gehapt.
En voor gróte mensen werd een borrel getapt.
33
Van het verdere slachten weet ik weinig meer af.
Een stukje zwoerd, ja, voor beloning of … straf?
Want ik wist niet wat ik ermee moest beginnen;
het had een raar smaakje, van buiten en van binnen.
Ik was nog heel klein en ik hielp nog niet mee.
En wat mijn rol in het geheel was? Ik had geen idee.
De drukte die dag was ergens wel fijn,
maar mama en papa konden er niet echt voor je zijn
met aandacht en tijd. En er was iets, en iets niet …
maar het was al weer … weg, want tijd vliedt.
Of toch niet? Er was iets gebeurd, dat voelde je heel goed,
het had ergens te maken met lafheid en moed,
iets heel anders dan school of spelen in schuur,
het had geen naam en geen plek, en al zeker geen uur.
En at je dan bloedworst, diezelfde avond gebakken,
waar je zoveel je maar wou van mocht pakken,
en een dag later de hersenen, dan kon je nog merken,
dat je zomaar een zeug naar binnen zat te werken,
maar de hoofdkaas en het spek en de hammen, daarna …
Ik zei niks. En áls ik wat zei, dan zei ik maar ja.
Door Anne Sturm
