Varkenssector rekt ethische grenzen steeds verder op

De intensieve veehouderij gaat steeds verder in het fabrieksmatig houden van dieren. Werd aan het dier eerst haar natuurlijke omgeving ontnomen en werd het op grote schaal in kleine ruimtes gehouden, tegenwoordig knaagt men zelfs aan de meest minimale welzijnsgrenzen. Hoezo mag een zeug haar eigen jongen zogen? Hoezo mag een zeug haar biggen nog werpen? Het is veel voordeliger en “hygiënischer” om de biggen vlak voor de geboorte te “winnen” en zonder moedercontact op te voeden.
Het mag verwacht worden dat hiertegen maatschappelijk verzet opkomt, maar de PR-machine en de politieke voormannen van de sector proberen dit verzet te criminaliseren. De Nederlandse consument wordt in slaap gesust met de boodschap dat Wakker Dier niet deugt.
Eigenlijk deugt niemand die vraagtekens durft te zetten bij de ethische overschrijding van de (omvang van de) veehouderij en die daarom de economische speelruimte van de sector wil beperken.

Het wordt in de varkenshouderij steeds moeilijker om economisch verantwoord te werken. De marges worden steeds smaller, de internationale concurrentie steeds heviger en de behoefte bestaat om zich te ontworstelen aan de beter omschreven welzijnsregels uit Nederland.

Een van de maatregelen die men in het verleden nam, is het zorgen voor het elimineren van gezondheidsbelemmerende omstandigheden. Een ziek dier groeit slechter en levert minder rendement op. Antibiotica helpt ziekte voorkomen en tegelijk groeit het dier daarmee sneller: 2 vliegen in één klap.
Een andere strategie is het dier te laten slachten op die locatie waar men de beste prijs biedt. Dit kan gaan over grote (internationale) afstanden. Kunnen de dieren mooi onderweg uitrusten van het stressvolle laden en hoeft de slachterij het minder lang aan haar laatste levensfase te laten wennen.

Maar de maatregelen ter bescherming van het welzijn van het varken beginnen steeds meer te knellen. Waarom wij wel en zij (in het buitenland) niet?
Jonge biggen moeten volgens de wet drie weken bij hun moeder blijven uit welzijnsoverwegingen.
Maar de varkenshouder van nu zou de biggen liever meteen bij de geboorte weghalen en bij een “gezondere” varkens”min” onderbrengen of zelfs nog liever uit de baarmoeder halen met een keizersnede.

Het lijkt een slechte grap maar deze manier van werken is in 2005 werkelijkheid geworden: het SPF varken is gecreëerd. Specific Pathogen Free heet het varken. Het is ziektevrij en heeft daarom als vleesvarken een hoger rendement.
Omdat het ziektevrij is, noemt men deze vorm van varkens houden “gezond produceren”.
Het varken en de consument worden voor het lapje gehouden. Er is al bijna geen verschil meer tussen het kweken van vlees op basis van levende en complete dieren met het produceren van kunstvlees op basis van kweekcellen.

De goede smaak verdwijnt meer en meer uit het vlees en uit de werkwijze van de producent. Waar zal deze ontwikkeling eindigen en wie zal deze keren?
Sommigen hebben zich van de vleesconsumptie afgekeerd en

Biologische en intensieve veehouderij niet echt duurzaam

Wie duurzaamheid in de veehouderij nastreeft, let op energetische, economische, ecologische, ethische, sociale, juridische en politieke aspecten. Zo bezien voldoen zowel de biologische als de intensieve veehouderij niet aan deze doelstellingen.
Door de vrije markt staan al deze aspecten onder hoge druk waardoor bijna geen bedrijfsvoering gezond kan worden genoemd.
Door interne en externe factoren groeien biologische en intensieve veehouderij in duurzaam produceren steeds meer naar elkaar toe. De biologische sector omdat men steeds minder streng let op bovengenoemde aspecten en de intensieve veehouderij doordat men de ondergrens optrekt.
Wat er in beide sectoren nog steeds aan ontbreekt, is een echt gesloten kringloop van lokaal geproduceerd en afgezet voedsel. Ook zijn de leefomstandigheden van de dieren bij lange na nog niet natuurlijk te noemen.
Wat er moet gebeuren is dat de vrije markt voor deze sector iets minder vrij wordt. Dat wil zeggen strengere regels in termen van echte duurzaamheid en meer bescherming van import van onverantwoord geproduceerde voeding van ver.

Op een NRC-webcongres reageert Ank Linden van Ruiten uit Nijmegen met:
Met de formulering van de stelling 'Vleeseters die geen biologisch vlees kopen, moeten niet zeuren over bio-industrie en dierenmishandeling’ ben ik het niet eens. De meeste bio-industriële vleeseters –om ze zo maar eens te noemen– interesseert het geen bal waar het vlees vandaan komt, en ze zeuren ook niet over dierenmishandeling. Ze willen alleen maar zo goedkoop mogelijk vlees eten. Waar dat vandaan komt zal hen gebraden zijn! Overigens: de termen ‘bio-industrie’ en ‘biologische veehouderij’ werken erg verwarrend. Je moet al wel goed op de hoogte van de bio-problematiek zijn om dat verschil in betekenis tussen bio-industrie en bio-houderij goed te kunnen begrijpen.. In de huidige aanduidingen zit voor de meeste mensen géén bio-‘logisch’ verschil!

En net zo frappant: wat lijkt de behandeling en verzorging van de meeste dieren toch veel op die van veel menselijke wezens! Hoe groot is het percentage medemensen -jong en oud- dat net als ons slachtvee weggestopt wordt in krappe behuizingen, waar zij tegen zo laag mogelijke kosten min of meer kunstmatig mogen wegkwijnen na een leven vol stress, pijn en verveling? En evenals die dieren zijn ook mensen levende wezens met gevoel, die je niet als ‘dingen’ mag en kunt (laten) behandelen.

Gaat de pluimveehouderij een vogelgriep overleven?

Minister Veerman kondigde in het najaar 2003 aan dat hij de intensieve veehouderij niet meer zou steunen als er weer een varkenspest of vogelgriep zou uitbreken. Intensieve veehouders gaven als commentaar dat hun bedrijf een nieuwe pest- of MKZ uitbraak niet zouden overleven.
Ondertussen nadert er vanuit Zuid-Oost Europa een nieuwe vogelgriep. In de EU wordt alweer steun gezocht voor de gedupeerde veehouders.
Vanuit het oogpunt van tegenstanders van de intensieve veehouderij zou een nieuwe vogelgriep-uitbraak een zegen zijn. De huidige bio-industrie is gericht op export. 2 van de 3 dieren in de veehouderij worden geëxporteerd. Zou deze veestapel door de vogelgriep, varkenspest of MKZ worden gedecimeerd dan wordt de kans groter dat de overblijvende veehouders zich gaan realiseren dat grootschalig denken geen toekomst meer heeft. Dit vergroot de kansen van biologische veehouders. Belangrijk is dan natuurlijk wel dat zij hun dieren buiten laten lopen en preventief vaccineren. Wanneer de producten dan nog alleen op de binnenlandse markt worden verkocht is, vervalt het huidig bezwaar dat de buitenlandse markten dergelijke producten tegenhouden.