Proefdieren nog steeds kind van de rekening

Ron van ’t Pad, namens de werkgroep Partij voor de Dieren Noord-Brabant

OPINIE: Brabantse politiek blijft in het hokje dierproeven.

Voor velen onder ons is het ondenkbaar dat er nog met dierproeven wordt gewerkt. De mainstream media houdt zich er muisstil over; het is natuurlijk ook geen populair onderwerp. Vaak wordt je als burger pas geconfronteerd met de omstandigheden waaronder de proefdieren –van aapje via beagle tot muis- de experimenten moeten ondergaan als je zelf naar informatie gaat zoeken. Maar dit stuk gaat niet over hoe de proefdieren worden uitgehongerd, levend worden verbrand en op andere manieren worden gemarteld. Ik wil u vertellen over good men who do nothing. De 18e eeuwse politiek filosoof Edmund Burke was ervan overtuigd dat het voor de triomf van het kwaad alleen maar nodig is dat goede mensen geen actie ondernemen. De kwestie dierproeven is hier een uitstekend voorbeeld van.

Er is een deel van de bevolking dat nog steeds van mening is dat dierproeven noodzakelijk zijn voor de vooruitgang van onze beschaving. Nu wil het ongeluk ook nog eens dat dit deel van de bevolking royaal vertegenwoordigd is in de politiek. Zo heeft de Brabantse gedeputeerde van Economische Zaken en Bestuur Bert Pauli op vrijdag 14 november 2014 nog gezegd dat hij niet van plan is om zelfs maar een inspanning te leveren om alternatieven te zoeken voor dierproeven. Volgens de gedeputeerde zijn dierproeven nog steeds noodzakelijk voor de ontwikkeling van medicijnen, zijn alternatieven niet voorhanden en kunnen bepaalde middelen (op Europees niveau) niet worden goedgekeurd zonder dat die eerst zijn getest op proefdieren. Sterker nog, hij wil de bedrijven die werken met dierproeven zelfs nog wel een financieel steuntje in de rug geven door leningen te verschaffen. En waarom zou hij ook anders beslissen? Moreel gezien zijn er talloze bezwaren tegen dierproeven, maar wettelijk is het nog steeds toegestaan. Het lijden van miljoenen dieren schijnt niet op te wegen tegen het financiële voordeel ervan, terwijl met alternatieven dezelfde resultaten kunnen worden bereikt.

Wat mij en vele andere Nederlanders betreft, is het tijd dat hier verandering in komt. Maar is er wel hoop voor de proefdieren? Is er wel een reële kans op verandering in de attitude van de politiek als zelfs de SP, toch de meest sociale partij in de Brabantse coalitie, niet voor een motie van de Partij voor de Dieren wil stemmen waarin de provincie wordt gevraagd om in de toekomst geen dierproeven meer te financieren? De motie vond bij niemand steun afgezien van GroenLinks en de Onafhankelijke Statenfractie Noord-Brabant. Let wel, het gaat bij dierproeven lang niet altijd om het testen van baanbrekende medicijnen. Aan het testen van bijvoorbeeld handcrème en deodorant komen nog steeds proefdieren te pas, terwijl hier even goed menselijke huid voor kan worden gebruikt die overblijft na cosmetische ingrepen.

De SP, waarvan statenlid Veerle Slegers in haar jongere jaren zelfs politiek actief was tegen dierproeven, lijkt het nu allemaal wel best te vinden in het kader van de vooruitgang. Het zou voor mij juist een teken zijn dat onze beschaving een groeispurt maakt als dierproeven worden verboden

Rechter: chimpansee zou niet dezelfde rechten hebben als een mens

In de Volkskrant het verslag van een gerechtelijke uitspraak over de vraag of een chimpansee dezelfde basale rechten heeft als een mens.
Chimpansee Tommy slijt zijn dagen in een kooi in de woning van zijn baasje in Fulton County. Een dierenrechtengroep stapte naar de rechter en eiste dat Tommy wordt vrijgelaten. Volgens de rechtengroep zijn de omstandigheden waarin de aap wordt gehouden vergelijkbaar met die van iemand die onterecht in de isoleercel zit.
Een lagere rechtbank verwierp de eis, waarna de groep het hogerop zocht. Dieren met menselijke eigenschappen, zoals chimpansees, zouden basale rechten toegekend moeten krijgen, waaronder het recht niet gevangen te hoeven zitten, vindt de groep. De mensapen zouden daarom voor de wet als personen moeten worden gezien. De groep maakt zich ook hard voor drie andere chimpansees in New York en heeft plannen voor rechtszaken in andere staten.
Het gerechtshof stelde dat er precedent noch wettelijke basis is voor het behandelen van dieren als personen. Volgens het hof is het 'ongepast' de rechten van een mens ook toe te kennen aan een dier.
Tot zover de Volkskrant.

Wat kunnen we met dit bericht? Heeft de dierenrechtengroep het goed aangepakt of heeft de rechter een punt?
De groep dacht: laten we eerst maar eens voor het dier dat het meest op de mens lijkt de rechten erkend krijgen.
Op basis van het bericht lijkt het of de rechter heeft geredeneerd: het staat niet in de wet dat chimpansees als personen moeten worden behandeld en dus wijzen we de eis af.
Wanneer dat zo gegaan is, is dat natuurlijk flauw, want je doet een beroep op de geest van de wet en niet op de letter. Het is maar de vraag of de geest van de Amerikaanse wet ook de interpretatie toelaat dat apen niet mogen worden opgesloten.

Het nadeel van dierenrechten te baseren op gelijkenis met mensen is dat er een rechtsongelijkheid dreigt voor dieren die niet op mensen lijken.
Er is wel een basis denkbaar die voor alle dieren geldt en waar ook de grondrechten van alle mensen op gebaseerd is en dat is .

Heeft deze benadering dan meer kans om door een rechter geaccepteerd te worden, immers het zou voor een nog veel groter deel van de samenleving gevolgen hebben?
Het antwoord is ja en nee. Ja, omdat het eleganter is en nee, wanneer je niet tegelijkertijd die gedachte doorvoert in allerlei situaties waarin het menselijk gedrag gevolgen heeft voor dieren. Iemand die eenmaal de elegantie en de waarheid van de gelijkwaardigheid van dieren in hun grondrecht op vrijheid doorziet, zal ook met plezier die waarheid in zijn eigen leven doorvoeren en dit delen met anderen. Het betekent ook dat niemand zich eigenaar van een dier zou mogen noemen.

Filosoof Baggini over het eten van vlees

Mac van Dinther interviewt voor de boekenbijlage van de Volkskrant filosoof Julian Baggini.
‘Ik wil niks verkeerds zeggen over vegetariërs en veganisten. Vergeleken met de grote meerderheid vleeseters die nergens over nadenken doen zij het stukken beter. Maar ik ben er niet van overtuigd dat het verkeerd is om vlees te eten.
'Het lijkt mij dat het doden van een dier op zichzelf geen probleem is. Dood is een fact of life in de dierenwereld. Dieren in het wild worden ook niet oud in het bejaardenhuis en als ze sterven, gaat dat niet altijd vreedzaam. Vaker worden ze uit elkaar gerukt door roofdieren.
'Het verminderen van onnodig leed, dat is waar het echt om gaat als we het over dieren hebben. Als je goed voor een dier zorgt en je doodt het op de juiste manier, dan kunnen die dieren weleens de winnaars zijn in de biologische loterij uit het oogpunt van lijden. Dat geldt nadrukkelijk niet voor beesten die gehouden worden in de industriële veehouderij. Dieren hebben ruimte nodig om te leven.
'Ik heb vlees lang gemeden. Op een keer ben ik meegegaan met een vriend die zijn varkens liet slachten. Het was geen mooi gezicht. Maar ik had naderhand wel het gevoel dat ik deze varkens met een gerust geweten kon eten. Ze waren onder goede omstandigheden gehouden en toen ze geslacht werden, was er geen enkele stress.
'Er zijn mensen die zeggen dat je een dier zelf moet kunnen doden om vlees te mogen eten. Dat denk ik niet. Moet je een openhartoperatie hebben gezien om er een te mogen ondergaan? Ik denk dat het wel goed is als mensen het een keer zien. Dan besef je dat vlees geen triviaal ding is. Er komt dood aan te pas'.

Boeken van Julian Baggini op bol.com.

Website voor jonge vegetariërs

Voeding Nu online meldt het volgende.
Website voor jonge vegetariërs
Vegakids.nl is een nieuwe website van de Vegetariërbond voor kinderen van 7 tot met 12 jaar die nieuwsgierig zijn naar vegetarisch eten of al vegetariër zijn.
De website is bedacht door twee Vegakids, Lotte en Mees Vos, die hun hele leven al vegetarisch eten. Met hun hulp (en de resultaten uit de Online Vragenlijst Vegakids waarin kinderen gevraagd werd naar hun eetgewoonten en internetgebruik) heeft de Vegetariërsbond de website verder uitgebouwd.

Lotte en Mees.
Vanaf hun 8ste jaar mochten Lotte en Mees van hun ouders zelf kiezen of ze vegetariër wilden blijven of dat ze toch vlees wilden gaan eten. Lotte en Mees hebben er toen allebei voor gekozen om vegetariër te blijven. ‘We zijn het namelijk eens met onze ouders: ‘het eten van vlees is zielig voor de dieren die daarvoor gefokt en geslacht moeten worden’.

Reden.
Uit het onderzoek bleek dat de belangrijkste reden van kinderen om te kiezen voor vegetarisch eten de liefde voor dieren is. ‘Kinderen kunnen het hoog aaibaarheidsgehalte van dieren en een stuk vlees op hun bord vaak niet los van elkaar zien’.

Vragenlijst.
90% van de kinderen uit de Online Vragenlijst Vegakids wil geen vlees eten, maar slechts 70% van deze kinderen eet vegetarisch. De andere 20% wil geen vlees meer eten, maar wordt hierin niet gesteund door hun ouders. Voor deze en alle andere nieuwsgierige kinderen geeft Vegakids uitgebreide achtergrondinformatie en hulp en tips bij het vervangen van vlees en een ‘Hoe-overtuig-ik-mijn-ouders’ checklist.

Doel.
Het doel van Vegakids.nl is om kinderen op een enthousiaste, frisse en positieve manier uitleg te geven over gezond en vooral lekker vegetarisch eten. De website bevat nieuwtjes, vegarecepten, maandelijks een nieuwe poll, een (activiteiten)kalender, Mail&Win-acties, filmpjes en de enige echte Vegastrip.

Oproep tot Vredesfeest voor alle schepselen

Nederlandse dierenorganisaties doen verzoek aan Paus, Obama, Poetin, Willem Alexander en de kerken voor oproep tot Vredesfeest voor alle schepselen.

Amsterdam, 4 december 2014. Twaalf Nederlandse dierenorganisaties en een dominee hebben per aangetekende brief het verzoek gedaan aan zowel de Paus, als aan president Obama, president Poetin en koning Willem Alexander (zie bijlagen) om het volk tijdens hun kersttoespraak op te roepen om in het kader van de vrede mee te werken aan een Vredesfeest voor álle schepselen. Concreet betekent dit dat we met Kerst dieren geen onderdeel laten zijn van het Kerstdiner en dat we ons bezinnen op onze omgang met onze met gevoel en bewustzijn begiftigde medeschepselen. Ook een aantal Nederlandse kerkbesturen kregen het verzoek de gelovigen hiertoe op te roepen. Daarnaast vroegen de dierenorganisaties en de dominee in hun brief aan Koning Willem Alexander, President Obama en President Poetin of zij het goede voorbeeld aan het volk willen geven door met Kerst met hun gezin geen dode dieren te eten. De ondertekende samenwerkende dierenorganisaties en de dominee zijn van mening dat juist voor een Vredesfeest geen mishandeling, uitbuiting, geweld, doding en slachting behoren plaats te vinden. Niet van mensen, maar ook niet van andere schepselen. Alleen dan kan er van echte vrede sprake zijn. Gezien de vele mogelijkheden van tegenwoordig kan men ook zónder gebruik van dieren heerlijk en feestelijk eten. Op deze manier zou Kerst echt een feest van Vrede kunnen worden, van bezinning op ons consumptiegedrag en een eerste stap naar wereldwijde vrede.

De stap van verruwing en geweld tegen dieren naar geweld tegen onze eigen soortgenoten is klein. Het laatste ligt in het verlengde van het eerste. ‘Zolang er slachthuizen zijn zullen er ook slagvelden zijn’, schreef de Russische schrijver Tolstoj al. En ook George Obama, de jongste broer van President Barack Obama, die in de sloppenwijken van Nairobi woont, verwijst in een documentaire (https://www.npo.nl/broers-en-zussen/28-11-2013/VPWON_1199435) (21.05 in de documentaire) naar de opkomende gewelddadigheid van arme jongens doordat ze in een geitenslachterij zijn gaan werken. Hij zegt letterlijk “Die kinderen raken gewend aan bloed. Het doet ze niets meer om iemand neer te steken. Het wordt iets normaals voor ze”. Wreedheid tegen mens, kind, dier staat niet los van elkaar en iedere vorm is even verwerpelijk.

De samenwerkende dierenorganisaties vinden het onbegrijpelijk en onverteerbaar dat juist op het Vredesfeest zo buitensporig veel vlees van speciaal hiervoor uitgebuite en gedode dieren wordt gegeten. Vlees van kalkoenen, konijnen, kippen, varkens en andere dieren die een treurig, volstrekt dieronwaardig bestaan hadden in de vee-industrie. Maar ook vlees van dieren in het wild, die op wrede wijze aan hun eind gekomen zijn, nadat ze eerst zijn opgejaagd en daarna vaak niet direct zijn gedood, maar zijn afgemaakt door de jager die hen eerst heeft aangeschoten (zoals onder andere hazen, herten, reeën, fazanten, konijnen en zwijnen). Ook gaat het om het vlees van vissen en kreeftachtigen, dieren die ook weer op meedogenloze wijze worden gedood. Dieren zijn net zoals mensen van vlees en bloed en kunnen lijden. Ze kunnen pijn, angst, maar ook vreugde ervaren. En al hebben zij niet de menselijke taal tot hun beschikking, ze zijn uiterst gevoelige wezens met een uniek karakter en een eigen waarde.

Stichting Comité Dierennoodhulp, Ds Hans Bouma, Stichting Een Dier Een Vriend (EDEV), Stichting Rechten voor al wat leeft, Werkgroep Kerk en Dier Alkmaar, De Faunabescherming, Stichting Dierennood, Sea First Foundation, Stichting KonijnenBelangen, Stichting Varkens in Nood, Stichting Ganzenbescherming Nederland, Stichting Dierbewustleven en Stichting Stop Dierenleed Nederland.

Kippenboeren steeds brutaler

De vogelgriep is weer terug bij de pluimveeboeren. Dat is vervelend voor de betrokken ondernemers, maar desastreus voor de kippen. De laatst genoemden worden, ziek of niet, zonder pardon afgemaakt, de ondernemers krijgen een fors deel van hun schade vergoed. Dat betalen ze dus niet zelf, zoals kippen-voorman Oplaat aan het begin van de uitbraak in Nieuwsuur wist te melden.

De kippenboeren krijgen een vergoeding uit het Dier Gezondheids Fonds (DGF). Dat fonds wordt echter maar voor een deel door de kippenboeren gevuld. Er is vastgelegd dat de kippenboeren nooit meer aan dat fonds betalen dan 25 miljoen euro.
De vogelgriep begon op 16 november, en we zijn inmiddels bijna 2,5 week verder. De schade door de vogelgriep wordt geschat op 10 miljoen euro per week. Dit betekent dus dat vanaf woensdag 3 december de burger opdraait voor de rest van de kosten. (2,5 keer 10 miljoen is 25 miljoen).

Pikant detail. Vorig jaar eiste de LTO dat de biologische boeren veel meer zouden moeten bijdragen aan het fonds, omdat uitbraken van vogelgriep vooral voor zouden komen bij vrije uitloop-kippen. Geinig: daarbij ging het steeds om laag besmettelijke varianten van de vogelgriep. Bij deze uitbraak, vooralsnog uitsluitend bij opgehokte kippen, gaat het om de gevaarlijke en zwaar besmettelijke variant.

Broederijen en vermeerderingsbedrijven die door het vervoersverbod worden getroffen krijgen ook een vergoeding. Deze schade is niet voorzien in het DGF, dus die komt sowieso voor rekening van de burger.

Men zou verwachten dat een sector die bij calamiteiten zo afhankelijk is van de overheid (lees: de burger), zich een beetje bescheiden zo opstellen. Immers, wie betaalt bepaalt. Met de pet in de hand hoeft nou ook weer niet, maar het grof geschut waarmee de voormannen van de sector tekeer gaan, is toch wel redelijk beschamend.
Eerst was daar de heer Oplaat die in Nieuwsuur de vloer aanveegde met staatssecretaris Dijksma. De maatregelen die ze had getroffen konden er nog net mee door, maar verder verweet hij haar dat ze onzichtbaar was. Ze had voor de boeren moeten gaan staan, en hen in het openbaar een hart onder de riem moeten steken.

Wat is dat voor flauwekul?

Linksom of rechtsom zijn de betreffende boeren zelf er niet in geslaagd het virus uit hun stallen te houden. Nogal logisch: aan de ene kant van de stal staan grote ventilatoren die lucht naar binnen zuigen en aan de andere kant staan al even grote ventilatoren die de lucht er even hard weer uitblazen. Wel met tig-keer zoveel virus.

Die stallen zijn dus helemaal niet dicht zoals de boeren zelf beweren.

Burgers die aan de kant van de stal wonen waar de lucht weer uitkomt wisten dat allang. Een beetje kippenstal is tot op vijf kilometer benedenwinds nog te ruiken. Een niet echt geruststellende gedachte voor die burgers, nu het blijkt te gaan om een virus dat ook voor mensen besmettelijk en gevaarlijk is.
Zoveel is zeker: als het echt uit de hand loopt is er een zak met geld voor de gedupeerde boeren, en de misschien nog harder gedupeerde burger mag het allemaal zelf uitzoeken. Dat hebben we bij de Q-koorts gezien.

Voor de voormannen van de kippenboeren en verwerkers is dat allemaal geen enkele reden om zich ietsjes meer bescheiden op te stellen. Ze zijn het volstrekt niet eens met de ingestelde vervoersbeperkingen en eisen op hoge toon dat de staatssecretaris de maatregelen per direct aanpast. En zo niet, dan volgt niet alleen een kort geding, maar ook nog een stevige schadevergoeding.

Arme staatssecretaris. Eerst laat ze zich schofferen door meneer Oplaat. Vervolgens stuurt ze de koning naar een getroffen kippenboer, maar dat vinden de boeren niet genoeg. Zijne Majesteit kwam weliswaar met goede bedoelingen, maar met lege handen.
Op zondag verdedigt ze in een stukje door de regering gevorderde zendtijd bij het programma Buitenhof tot in het absurde het bestaansrecht van de economisch gezien uiterst marginale pluimveesector, en dan krijgt ze dinsdag een dreiging met juridische stappen voor de kiezen.

En ze had de sector nog wel zo geprezen: op het gebied van dierenwelzijn en het terug dringen van het antibiotica gebruik waren zeker in vergelijking grote stappen gezet. Oh ja? Al meer dan tien jaar is kappen van snavels van kippen verboden, maar deze staatssecretaris staat het in ieder geval nog tot 2018 toe. Hoezo dierenwelzijn? Bij de cijfers over het terugdringen van het antibioticagebruik zijn op z'n minst vraagtekens te zetten: antibiotica werd en wordt vooral gebruikt als groeibevorderaar. Hoe kan het dan dat enerzijds volgens de sector het gebruik van antibiotica sterk afneemt, en tegelijkertijd het geslacht gewicht toeneemt.

Over de juridische claim van de sector hoeft mevrouw Dijksma niet wakker te liggen. Een rechter met een beetje ruggengraat veegt die claim natuurlijk resoluut van tafel. De sector dient immers vooral bij zichzelf te rade te gaan, al was het maar omdat de grootschaligheid waarmee in Nederland pluimvee wordt gehouden, dicht in de buurt van uitlokking komt als het om vogelgriep gaat.

Los daarvan: je zal maar staatssecretaris zijn van een sector die zichzelf voortdurend over de ruggen van de dieren en de burger in de nesten werkt, en voor wie je het per definitie nooit goed doet.

Het wordt hoog tijd dat de sector eens gaat begrijpen dat de rest van de mensheid niet op de wereld is gezet om hun zelf veroorzaakte problemen altijd maar op te lossen.

Marien Abrahamse

Dierenliefde kan voorbij gaan

Sylvia Witteman in haar column in de Volkskrant:
Een écht plezier zou ik mijn kinderen alleen doen met een schattig klein poesje, wist ik. Alleen hebben we al een poes, die ooit ook een schattig klein poesje was maar inmiddels is uitgegroeid tot een dikke, domme pluisbal die met bibberende onderkaak mekkergeluiden maakt naar (eventueel fictieve) duiven op het balkon, 's nachts met dreunend geweld op de pianotoetsen springt en verder zonder aantoonbaar nut door het leven gaat.
Iets zegt mij dat het een nieuw poesje op den duur net zo zal vergaan. Dan verlaten mijn kinderen het ouderlijk huis, voor studie, voortplanting of het ruime sop en dan zit ik met twéé van die inerte, verharende divankussens die niet eens van mij houden, want daar beginnen katten nu eenmaal niet aan.

Thieme: we hebben niets geleerd

Uit de speech van Marianne Thieme op het partijcongres:
Dagelijks ervaren mensen op het platteland hier in Nederland de gevolgen van dit megalomane exportdenken van dit kabinet. Ze kijken 's morgens uit het raam en maken zich er zorgen over of zij er volgend jaar de koeien nog wel zien rondlopen. Zij maken zich zorgen of zij de volgende keer de horizon niet vervuild zien met varkens- en kippenfabrieken. Kleine gezinsbedrijven worden kapot geconcurreerd door de oprukkende schaalvergroting. En als dan in het oog van de storm, vogelpest opduikt, blijkt dat we niets, maar dan ook niets geleerd hebben van de vogelpestcrisis van 2003 toen 30 miljoen kippen gedood werden.
Ook nu weer worden kippen “geruimd” via vergassing met CO2, de meest akelige dood die voorstelbaar is.

We horen vertegenwoordigers van de bio-industrie op de radio zeggen dat het de schuld van de trekvogels is. De vraag die echter gesteld moet worden, is hoe het kan dat massale aandoeningen en sterftes in de natuur onder vogels uitblijven en de kippen in de bio-industrie massaal het loodje leggen als er een vogelgriep uitbreekt.
Kennelijk is onze bio-industrie een gespreid bedje voor een virus dat daar zeer op gedijt. Als het zelfs in gesloten stallen uitbreekt, ligt het niet voor de hand om de trekvogels de schuld van geven, en toch is dat de pavlovreactie van de agrarische sector, nagepapegaaid door een groot deel van de pers en de politiek.

Met veel andere dierenwelzijnsonderwerpen doet ze exact dat waarmee haar voorgangers de fout ingingen: afschuiven, doorschuiven en greenwashing. Dit jaar hebben wij een meerderheid weten te krijgen voor een verbod op het levend aan slachthaken hangen van kippen en kalkoenen. De staatssecretaris weigert de motie uit te voeren en wijst naar Brussel: daar moet het geregeld worden want het kan toch niet zo zijn dat de Nederlandse kippenslachters een nadelige concurrentiepositie krijgen door strengere regels.

Meer lezen? Klik hier.

Focus: Vlees, wat kost het ons eigenlijk?

Zondagavond 30 november werd de Britse documentaire 'The Truth About Meat' uitgezonden, waarin presentator Michael Mosley laat zien hoe bedreigend de almaar toenemende vleesconsumptie is voor onze aarde - maar ook wat we eraan kunnen doen.

Er zijn manieren waarop de productie van vlees minder milieubelastend kan. De gemakkelijkste manier is om minder vlees te eten.
Wie argumenten zoekt om vlees te blijven eten en tegelijk iemand van repliek te willen dienen die vindt -dat vlees eten het milieu te veel belast-, vindt deze argumenten in de documentaire. Maar weet dan dat de milieubelasting bij een lage vleesconsumptie wereldwijd niet meer relevant is.

We kunnen constateren dat we te maken hebben met tegengestelde krachten die moeilijk zijn te besturen. Enerzijds hebben mensen de vrijheid om vlees te eten, anderzijds worden de ecosystemen op aarde bedreigd wanneer iedereen dat in grote mate gaat doen. We weten dat boeren vlees en zuivel produceren in grote hoeveelheden omdat zij daaraan veel geld kunnen verdienen. We houden de politiek aan dat iedereen vrij is in de wens om zoveel mogelijk geld te verdienen. Wanneer we merken dat dit andere levensvormen schaadt laten we het aan de markt over om dit te reguleren. Heeft iemand iets tegen grootschalig geld verdienen aan voedselproductie dan zorgt hij maar dat er een beweging op gang komt die een tegenmacht kan vormen. Die tegenmacht zet net als de voedselindustrie alles op alles om mensen bewust te maken van hun koopgedrag.

Dit krachtenspel wordt gevoerd in de media en iedereen kan die informatie tot zich nemen die bijdraagt aan bestendiging van zijn overtuigingen. Het gevolg is dat enerzijds standpunten verharden en anderzijds dat degenen die wel openstaan voor verandering "food for thought" vinden. Betrokkenheid bij de dieren in de bio-industrie drukt de een uit in "zorgen voor natje en droogje" en de ander in "vrijheid om zich natuurlijk te gedragen". Wanneer er bijvoorbeeld een vogelgriep uitbreekt, dan ontstaat er plotseling een conflict tussen de verschillende niveaus van betrokkenheid. Het moeten doden van grote hoeveelheid vogels is erg voor de boer in kwestie. Op een ander niveau is het slechts een reddingspoging van een doodzieke sector. En "doodziek" is hier een benaming die bij de een instemming vindt en bij de ander weerstand.

Wie vindt dat hij helemaal niet wil bijdragen aan dierenleed en niet wil wachten tot mondiale ontwikkelingen (op het gebied van bewustzijn) zo ver zijn dat er minder schade wordt gedaan aan de leefomgeving van mens en dier kan beter gewoon stoppen met vlees eten en zich verdiepen hoe lekker en gezond eten ook zonder dierlijke producten kan.

De illusionaire relatie met voedsel

Vanavond komt weer Total Recall van Paul Verhoeven uit 1990 op TV. De film speelt in de toekomst, waarin reizen naar andere planeten net zo gewoon is als nu naar andere landen te gaan op vakantie.
Maar de interplanetaire reizen zijn duur en je hoeft niet echt naar de planeet af te reizen om een prettige ervaring te hebben. Je kunt bij het reisbureau ook gewoon de herinnering aan jouw vakantie laten implanteren. Maar bij het implanteren in de film gaat er iets mis, er wordt iets gewist en meegeleverd wat niet de bedoeling is van de hoofdpersoon, gespeeld door Arnold Schwarzenegger. Daar komt hij slechts met heel veel moeite en stukje bij beetje achter.

Met deze inleiding wil ik de overstap maken naar hoe de reclame tegenwoordig werkt. Er wordt met een beeld, dat niet per se veel overeenkomst vertoont met de werkelijkheid, een beleving en een imago overgebracht. Die roept een positieve emotie en associatie op, waardoor de producent hoopt dat het product eerder wordt gekozen in de schappen. Maar de overeenkomst zit ‘m ook in de overdracht van een onwaarheid waarvan het maar de vraag is of de ontvanger daarop zit te wachten. Wanneer die onwaarheid een gewetenswroeging of een cognitieve dissonantie voorkomt, dan kan dit "leugentje voor bestwil" welkom zijn. Het kan ook een omkering van een nadeel zijn van een onpopulaire sector in een voordeel.

Zo is de Nederlandse bio-industrie niet geliefd, maar zijn de producten relatief goedkoop. In veel reclame wordt dan ook geprobeerd om dit beeld te kantelen, bijvoorbeeld met humor. Die humor heeft als boodschap dat de landbouwhuisdieren helemaal geen slachtoffer zijn, maar het juist fijn hebben in hun geavanceerde stallen. Er is geen sprake van verwaarlozing en verveling, maar juist van maximale zorg. Want waarom zouden ze anders zo snel groeien? De juiste combinatie van halve waarheden kan de boer tot een held maken en de kritische dierenbeschermer een verdachte. Weet de kijker beter? Is hij wel echt betrokken bij het welzijn van dieren, die hij ook nog eens van plan is op te gaan eten? Wat niet weet, wat niet deert.

De consument baseert zich nog steeds op een oud beeld van de boer van een goedwillende en hardwerkende ambachtsman, terwijl in de agro-industrie het ondertussen allang niet meer gaat om een authentiek product te verkopen dat voedzaam is. Het gaat de sector om de grondstoffen zo veel mogelijk te valoriseren, een duur woord dat betekent "zo veel mogelijk geld maken". Het reclamebureau wordt ingezet om de consument te verleiden om het product te kopen ongeacht of het opgeroepen beeld wel aansluit bij de realiteit van hoe het is geproduceerd. Het beeld van de consument en de werkelijkheid in de stal is net zo ver uit elkaar als de afstanden in Total Recall. Ook hebben beide partijen de illusie dat ze wel dicht bij elkaar staan en dat beeld koesteren ze. Wie de illusie verstoort, kan op agressie rekenen.

Omdat de consument net als de hoofdrolspeler in de film niet veel geld wil besteden en niet te veel tijd en moeite wil doen om na te gaan of het product wel deugt neemt hij genoegen met het geruststellende beeld dat de reclame voorspiegelt. Wanneer een actiegroep hem eraan herinnert dat het niet allemaal koek en ei is, dan is dat vooraleerst een vervelende wake-up call.
De parallel tussen de critici van de bio-industrie en het verloop van de film moet niet al te letterlijk worden genomen, maar het moeizame proces van bewustwording dat een fout beeld is overgedragen en de vraag of het wel effectief is om hier tegen in te gaan komt overeen de twijfels die een consument heeft. Die vraagt zich af: "Heb ik het me wel goed herinnerd, heb ik het wel goed gezien of gelezen?"

Twijfel zaaien en een "verdeel en heers"-politiek bedrijven zorgt ervoor dat de aandacht verschuift naar minder essentiële punten.
Het weinige wat een kritische consument kan doen is zelf na te denken, op onderzoek uitgaan en niet alles te geloven wat hem wordt voorgespiegeld en voorgeschoteld. Een heldenstatus valt niet te bereiken met de kritische grondhouding maar een schoon geweten wel. En het spaart ook nog geld en voorkomt ziektes.

Handel in beschermde diersoorten is miljarden business

Volkskrant:
De illegale handel in beschermde diersoorten brengt jaarlijks zo'n 19 miljard dollar op. Het is hiermee de op drie na meest lucratieve illegale handel. Slechts handel in drugs, vervalste producten en mensen levert meer op. In toenemende mate wordt het gelieerd aan georganiseerde misdaad. Secretaris-generaal van de VN Ban Ki-Moon luidde onlangs de noodklok over de illegale dierenhandel en waarschuwde de VN Veiligheidsraad dat het een bedreiging voor de mondiale veiligheid vormt.