Vlees noch vis

Sinds ruim een half jaar eet ik geen vlees en vis meer. Dat was een hele stap voor een fervent vleeseter als ik was en het ik verbaas me er zelf over dat me dat zo goed als geen moeite heeft gekost. Ontwenningsverschijnselen heb ik niet gehad en ik eet nog steeds lekker!
Nu ben ik een tamelijk conservatieve eter en in mijn “vleestijd” was ik verzot op de Hollandse pot. Aardappelen, groente en een stukje vlees met lekkere vette jus, verrukkelijk! Pastagerechten, bonen, allemaal prima maar wél met vlees!
Tja, dan word je vegetariër omdat je niet meer tegen al dat dierenleed kunt, de CO2-uitstoot ook niet langer aan je laars kunt lappen en het ook een onverdraaglijke gedachte vindt dat miljoenen mensen elke avond met honger naar bed gaan omdat het vee dat voor het vlees zorgt gevoed moet worden ten koste van voedsel voor mensen. Mij dunkt, reden genoeg om over te stappen op een voedingspatroon dat minder belastend is voor dier, mens, milieu en geweten. Wat nu? Want een mens wil toch lekker, genoeg en gezond eten, niet waar?
IJzer, B-vitaminen, eiwitten, het zit allemaal in vlees en het is onmisbaar om je lichaam in conditie te houden en te wapenen tegen allerlei enge kwalen. Je gaat er wat over lezen en komt tot de conclusie dat er tal van producten zijn waarin geen kruimeltje vlees is verwerkt en die je toch moeiteloos kunnen voorzien van de broodnodige bestanddelen. Groente, peulvruchten, eieren, vruchten, sojaproducten, het zijn allemaal goede en smakelijke alternatieven voor het varkenslapje, kipfiletje of biefstukje. Desnoods kun je nog eens een voedingssupplement tot je nemen als niet helemaal zeker bent van de volledigheid van je dieet. Er is dus geen enkel redelijk rationeel beletsel je van de consumptie van vlees af te wenden. Eerder is het zo dat veel ex-vleeseters zich lichamelijk beter voelen om van het geestelijke aspect nog maar te zwijgen. Een bijkomend voordeel kan ook nog zijn dat eventueel overgewicht dat vaak wordt veroorzaakt door (overmatige) vleesconsumptie, na de overgang naar plantaardig voedsel aanzienlijk afneemt – bij mij zo’n 5 à 6 kilo – zonder dat er kwantitatief en kwalitatief minder wordt gegeten.
Waar je ook een beetje aan moet wennen zijn de reacties uit je omgeving. Sommigen reageren begrijpend, respectvol of neutraal. Een enkeling verklaart je openlijk of achter je rug om voor gek en zelfs komt het voor dat je voorbeeld wordt gevolgd! Natuurlijk loop je tegen vooroordelen en gevestigde opvattingen over vegetariërs aan.
In dit verband herinner ik mij een voormalig burgemeester van Leeuwarden, Mr. A.A.M. van der Meulen – de man is lang dood, dus kan ik zijn naam rustig vermelden - in de jaren vijftig. Hij was overtuigd vegetariër en “tot overmaat van ramp” was hij eveneens geheelonthouder. In de volksmond werd hij daarom “Adriaan, de blauwe grasvreter” genoemd, hetgeen tamelijk scherp aangeeft hoe, zeker in die jaren, tegen vegetarisme (en geheelonthouding) werd aangekeken.
Nu hoor je vaak dat je “er wel om moet denken dat je niet zo’n bleek, spichtig, hologig mannetje moet gaan worden, want dat zijn de meeste vegetariërs toch écht wel, hoor!”. Of er wordt getwijfeld of je alles wel krijgt wat je moet hebben. Vaak uit bezorgdheid, dat wel! Toch is mijn ervaring dat de meeste mensen in mijn omgeving mijn beslissing respecteren, zij het dat aan het eind van mijn verhaal ik toch nog vaak hoor: “Ik vind het knap van je, hoor, daar niet van! Maar ik wil mijn stukje vlees toch niet missen!”. Waarop ik dan maar weer begripvol reageer met de opmerking dat ik dat ook niet verlang en dat wel of geen vlees eten een persoonlijke zaak is waar je zelf over gaat. Discussie gesloten!
Als kersverse vegetariër ben ik natuurlijk ook zeer geïnteresseerd in de maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van vegetarisch voedselaanbod in winkels en restaurants. En ook in gevallen waarin het dierenwelzijn in samenhang met de productie en consumptie van vlees en vis onderdeel van de berichtgeving is wordt mijn interesse aanzienlijk geprikkeld.

Ik lees dat er bv. In Nederland zo’n 700.000 tot 1.000.000 vegetariërs los rondlopen en dat er ook veel lieden zijn die als “vleesverlater” – een vreselijk woord, wie bedenkt daar wat anders voor? – kunnen worden aangemerkt.
Zeer recent las ik in mijn krant het bericht dat het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel besloten heeft voortaan geen “blank” kalfsvlees meer te verkopen. De blankheid van het vlees is kennelijk voor veel consumenten een voorwaarde om het te kopen en te eten en is een gevolg van een zeer ijzerarm dieet waarop de dieren worden gezet waardoor er bloedarmoede ontstaat! Dierenleed dat veroorzaakt wordt door volkomen irrationele eisen die mensen aan voedsel zijn gaan stellen. Dierenleed dat dus makkelijk kan worden voorkomen. Gelukkig schijnt daar nu, althans in Nederland een eind aan te komen. Eerder al besloot het CBL geen vlees meer van onverdoofd gecastreerde biggen te verkopen, meer aandacht aan diertransporten te besteden en zich in te spannen voor de duurzame visvangst. Natuurlijk zijn dat kleine stapjes en gaat het de rechtgeaarde activist lang niet snel en ver genoeg. Toch denk ik dat dit soort berichten aangeven dat de samenleving wel degelijk in beweging is op het gebied van de relatie dieren/voeding. Het welzijn en welbevinden van dieren begint steeds meer onderwerp van discussie te worden. En dat is niet in de laatste plaats de verdienste van organisaties als de Partij voor de Dieren, Wakker Dier, Varkens in Nood e.a. De politiek wordt gedwongen dankzij het kordate en ter zake kundige optreden van Marianne Thieme, Esther Ouwehand en Nico Koffeman het dierenwelzijn of het gebrek daaraan regelmatig op de agenda te zetten en de minster van LNV heeft zelfs twee ambtenaren vrij gemaakt voor de beantwoording van vragen die de Kamerfractie aan de regering worden gesteld over dierenaangelegenheden. Dat wekt bij sommigen irritaties op maar ik denk dat dit een juist een bewijs is van het feit dat in Nederland nog heel veel mis met de behandeling van dieren. Er is nog te veel en te vaak sprake van onverschilligheid, de wens tot economisch gewin en de hang naar vermaak en genot waar de belangen van dieren volledig aan ondergeschikt worden gemaakt.