Toen ik psychologie studeerde werd ik al vroeg geconfronteerd met een dierenpracticum dat hoorde bij de inleiding op het vak Vergelijkende en Fysiologische Psychologie. Op zich was dit een onschuldig, niet-'invasief' proefje waarbij je een rat operant moest conditioneren. Toch maakte ik er me druk om, omdat het practicum de student 'vertrouwd' leek te maken met de praktijk van dierproeven (zogeheten desensitisatie). De drempel om dit verschijnsel te aanvaarden als onderdeel van de alledaagse werkelijkheid leek er door te worden verlaagd.
Samen met anderen pleitte ik voor deelname aan een alternatief practicum zonder dierexperiment. In dat verband vond er ook een keer een openbaar debat plaats met het hoofd van de vakgroep. Daarbij vroeg ik hem of hij net als ik een voorstander was van de terugdringing van dierproeven. De hoogleraar stelde dat hij natuurlijk niet uit was op het uitvoeren van sadistische experimenten op dieren, maar dat los daarvan de grenzen voor hem veeleer bepaald werden door de wet dan door de een of andere ethische overtuiging. Met andere woorden; alles wat niet al te gruwelijk was en wettig toegestaan, was voor hem volledig acceptabel.
Een van de dingen die je van een psychologiestudie leert is dat je niet zomaar mag generaliseren. Elke persoon en elke situatie is weer anders. Toch is het wel een goede vraag of alle dierexperimentatoren openlijk of privé de mening van de professor delen. Waarschijnlijk is dat niet het geval, er zullen echt onderzoekers zijn die niet gelukkig zijn met de dierproeven die ze doen en oprecht zoeken naar diervriendelijke alternatieven. Desondanks heb ik door verschillende lists waar ik op zit (rond wetenschappelijk onderzoek, zowel mainstream als alternatief) een erg negatieve indruk gekregen van de algemene sfeer die er onder dierproefnemers lijkt te heersen. Vaak is er sprake van strategieen om voorstanders van dierenrechten te slim af te zijn. De idealen in kwestie worden op een vanzelfsprekende manier als 'idioot', 'belachelijk' of zelfs gevaarlijk beschouwd. Ik ben nog geen mailtjes tegengekomen waaruit een algemeen gedeeld onbehagen over dierproeven zou blijken, eerder het tegendeel. Een voorbeeld van veelzeggende fragmenten uit een recent mailtje (ik zal de bron niet bij naam noemen omdat het om een besloten list gaat), vrij vertaald uit het Engels:
"Maar we moeten nog steeds verantwoording afleggen tegenover de [ethische] commissies die er al zijn. Niet alleen verantwoording, nee, we moeten zelfs buigen en bedelen, als dat nodig is. Ja, ik weet dat niet prettig is, het is vernederend, het is belachelijk, het vreet tijd, het is frustrerend, het is stom. Maar zolang we betaald worden door algemene fondsen en aan de genade van sociale pressiegroepen overgeleverd zijn, zijn we overgeleverd aan wat zij bekokstoven....
En we zijn eigenlijk ook zelf verantwoordelijk voor dit probleem, in zekere zin. We hebben de boeren die kistkalveren en bont produceren in de steek gelaten toen zij moesten lijden onder de dierenrechtenbeweging - we kwamen hen niet te hulp...
Wat moeten we nu toch doen? Moeten we hun laten horen wat ze willen horen en dan toch gewoon onze gang gaan?...
Moeten we naar een ander land verhuizen? Dat kan natuurlijk, tenminste zolang die dierenrechtenbeweging niet overal wortel heeft geschoten...
We kunnen ook ratten of hamsters in onze kelders houden. Waarom niet?"
Uit dit mailtje blijkt waar de prioriteiten van in elk geval sommige onderzoekers liggen.
Titus Rivas
Samen met anderen pleitte ik voor deelname aan een alternatief practicum zonder dierexperiment. In dat verband vond er ook een keer een openbaar debat plaats met het hoofd van de vakgroep. Daarbij vroeg ik hem of hij net als ik een voorstander was van de terugdringing van dierproeven. De hoogleraar stelde dat hij natuurlijk niet uit was op het uitvoeren van sadistische experimenten op dieren, maar dat los daarvan de grenzen voor hem veeleer bepaald werden door de wet dan door de een of andere ethische overtuiging. Met andere woorden; alles wat niet al te gruwelijk was en wettig toegestaan, was voor hem volledig acceptabel.
Een van de dingen die je van een psychologiestudie leert is dat je niet zomaar mag generaliseren. Elke persoon en elke situatie is weer anders. Toch is het wel een goede vraag of alle dierexperimentatoren openlijk of privé de mening van de professor delen. Waarschijnlijk is dat niet het geval, er zullen echt onderzoekers zijn die niet gelukkig zijn met de dierproeven die ze doen en oprecht zoeken naar diervriendelijke alternatieven. Desondanks heb ik door verschillende lists waar ik op zit (rond wetenschappelijk onderzoek, zowel mainstream als alternatief) een erg negatieve indruk gekregen van de algemene sfeer die er onder dierproefnemers lijkt te heersen. Vaak is er sprake van strategieen om voorstanders van dierenrechten te slim af te zijn. De idealen in kwestie worden op een vanzelfsprekende manier als 'idioot', 'belachelijk' of zelfs gevaarlijk beschouwd. Ik ben nog geen mailtjes tegengekomen waaruit een algemeen gedeeld onbehagen over dierproeven zou blijken, eerder het tegendeel. Een voorbeeld van veelzeggende fragmenten uit een recent mailtje (ik zal de bron niet bij naam noemen omdat het om een besloten list gaat), vrij vertaald uit het Engels:
"Maar we moeten nog steeds verantwoording afleggen tegenover de [ethische] commissies die er al zijn. Niet alleen verantwoording, nee, we moeten zelfs buigen en bedelen, als dat nodig is. Ja, ik weet dat niet prettig is, het is vernederend, het is belachelijk, het vreet tijd, het is frustrerend, het is stom. Maar zolang we betaald worden door algemene fondsen en aan de genade van sociale pressiegroepen overgeleverd zijn, zijn we overgeleverd aan wat zij bekokstoven....
En we zijn eigenlijk ook zelf verantwoordelijk voor dit probleem, in zekere zin. We hebben de boeren die kistkalveren en bont produceren in de steek gelaten toen zij moesten lijden onder de dierenrechtenbeweging - we kwamen hen niet te hulp...
Wat moeten we nu toch doen? Moeten we hun laten horen wat ze willen horen en dan toch gewoon onze gang gaan?...
Moeten we naar een ander land verhuizen? Dat kan natuurlijk, tenminste zolang die dierenrechtenbeweging niet overal wortel heeft geschoten...
We kunnen ook ratten of hamsters in onze kelders houden. Waarom niet?"
Uit dit mailtje blijkt waar de prioriteiten van in elk geval sommige onderzoekers liggen.
Titus Rivas
