Multifunctionele landbouw moet geen foute invulling van de schaarse ruimte worden

Nederland moet stoppen met het inleveren van goede gronden voor natuur en moet bovendien ophouden met ontpolderen. Dat stelt Albert Jan Maat, voorzitter van LTO Nederland op een spreekbeurt op Wereldvoedseldag.
Maat vindt dat de Nederlandse overheid haar landbouwbeleid moet aanpassen en moet toesnijden op de behoeften voor de komende decennia. Maat meent dat Nederland haar landbouwgronden moet koesteren. Zo vindt hij dat bijvoorbeeld natuurprojecten in Flevoland (het verbinden van de Oostvaardersplassen met de Veluwe) en op Goeree-Overflakkee die ten koste gaan van landbouwgrond moeten worden heroverwogen. De LTO-voorzitter vindt ook dat de Nederlandse en Europese overheden niet moeten inzetten op liberalisering alleen. Ze moeten tevens oog hebben voor bijvoorbeeld de voedselzekerheid, zodat Europa niet te maken krijgt met tekorten die het niet met producten van elders kan aanvullen. Nu gaan overheden er te gemakkelijk vanuit dat wat hier niet is, wel elders op de wereld valt te halen.
Tot zover.

Met bovenstaande argumenten haalde Maat alle drogredenen uit de kast die de landbouwsector kan aanvoeren. Waarom doet Maat dat? Door de ontwikkelingen rondom het duurder worden van brandstof valt er weer geld te verdienen met landbouwgrond. Moet de overheid hieraan toegeven? Nee liever niet, er zijn een aantal problemen die nijpender zijn dan het inkomen van grootschalige landbouwers.
Door de versnipperde natuur die tevens vaak op arme gronden ligt moeten veel dieren uit de vrije natuur hun voedsel halen van voedselrijkere gebieden. Dat zijn helaas vaak de weidegronden van boeren die hun gras liever maaien voor de koeien op stal.
Een twijfelende burger zou kunnen aanvoeren dat het in het voordeel van velen kan zijn wanneer onze economie een extra steuntje krijgt door het extra benutten van landbouwgronden. Dat is natuurlijk waar, maar er is voor een leefbare samenleving meer nodig dan alleen geld verdienen. Een deel van ons landbouwgrond bestemmen voor natuur kan een positieve invulling zijn van de plannen van Verburg voor “multifunctionele landbouw”. Daaronder valt een breed scala aan activiteiten, zoals agrarisch natuurbeheer, zorg en kinderopvang, recreatie, onderwijs en het maken van streekproducten.
Een deel van deze doelen kan elkaar onderling tegenwerken. Wanneer het maken van streekproducten inhoudt het schieten en tot voedsel verweken van ganzen die juist voedselrijke gronden nodig hebben om te overleven, dan spant de minister het spreekwoordelijke paard achter de wagen.
Multifunctioneel is prima, zolang het maar meerdere problemen tegelijk oplost en niet een verkapte manier is om de huidige ruimte nog meer uit te buiten ten koste van de natuur.
Er is binnen Europa weliswaar een markt voor de Nederlandse exportproducten uit de intensieve veehouderij, maar dat wil niet zeggen dat de vaderlandse boeren ook produceren voor een levensbehoefte. Het is alleen maar een teken dat wij bereid zijn verder te gaan in het uitbuiten en uitmelken van dieren dan de meeste buitenlandse collega’s van oudsher gewend zijn te doen.